Αλλαγή: Θα βελτιωθώ; Θα προσπαθήσω;

Νικολία Ζωμένου












Πόσες φορές έχεις σκεφτεί ή πει θ’αλλάξω; Θα βελτιωθώ; Θα προσπαθήσω; Θα κάνω κάτι καλύτερο για εμένα και/ή για κάποιον άλλον; Πόσες φορές έχεις ξεκινήσει/προσπαθήσει/αποφασίσει ν’ αλλάξεις, αλλά κάπου στην πορεία «το έχασες»; Κουράστηκες. Σε κατάπιε η καθημερινότητα. Τα παράτησες.

Και πόσες φορές είπες αργότερα; Μετά; Ίσως αύριο...Από Δευτέρα! Θα σηκώνομαι πιο νωρίς το πρωί, θα κοιμάμαι πιο νωρίς το βράδυ. Θα τρέφομαι πιο υγιεινά. Θα ξεκινήσω γυμναστική. Θα κόψω το κάπνισμα. Θα βλέπω λιγότερες σειρές στον υπολογιστή. Θα περνάω περισσότερο χρόνο με τους αγαπημένους μου. Θα φωνάζω λιγότερο. Θα…Δεν είμαι έτοιμος τώρα.

Να σου πω ένα μυστικό; Για τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, για τα πιο σημαντικά, δεν θα νιώσεις ποτέ «έτοιμος». Αφήνεις το χρόνο να περνά μέχρι να έρθει η «κατάλληλη ώρα» για να πεις ή να κάνεις κάτι και μια μέρα θα συνειδητοποιήσεις το χρόνο που σπατάλησες περιμένοντας...Μια ζωή έχεις. Μία θνητή ζωή, που ούτε καν ελέγχεις για πόσο θα συνεχίσεις να την έχεις.

Στην πραγματικότητα απλώς αναβάλλεις. Ακούς τις σκέψεις σου που σε γεμίζουν άγχος, φόβο, ανασφάλειες, αβεβαιότητα, ανησυχία…Και σε πείθουν να μην ενεργήσεις. Να μην δράσεις. Να μην ξεκινήσεις κάτι. Να βουλιάξεις στην αδράνεια, στη συνήθεια, στη «βολή», στο γνώριμο.

Σε εγκλωβίζει τόσο το ρίσκο, ο φόβος της αποτυχίας, της απόρριψης, της γελοιοποίησης ή της ντροπής, που δεν αντιλαμβάνεσαι τι κινδυνεύεις να χάσεις. Μένεις στην προσωρινή ανακούφιση που σου φέρνει η σκέψη ότι αν δεν ξεκινήσεις ή αν δεν προσπαθήσεις για κάτι και αφήσεις τα πράγματα όπως είναι, δεν θα υπάρχει και η πιθανότητα να αποτύχεις σε αυτό. Εξασθενεί ο φόβος, η ανησυχία, το άγχος...Ηρεμείς. Για την ώρα.

Γιατί ξέρεις στην πραγματικότητα πότε χρειάζεσαι την αλλαγή. Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις και πότε πρέπει να το κάνεις. Κι ας μην το θες. Κι ας μη σου αρέσει. Όπως γνωρίζεις και πότε είναι αναγκαία η αλλαγή για το καλό σου. Το νιώθεις όταν κάτι δεν λειτουργεί καλά. Έχεις ενδείξεις. Υπάρχουν σημάδια. Συμπτώματα. Επιλέγεις να τα αγνοήσεις.

Τι κινδυνεύεις να χάσεις; Όλα όσα ονειρεύεσαι. Όσα θες και μπορείς να γίνεις. Φοβάσαι να προσπαθήσεις, γιατί το αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι αυτό που επιθυμείς. Κι αν προσπαθήσεις και αντί να αποτύχεις, κερδίσεις όλα όσα ονειρευόσουν; Ή και περισσότερα; Ο φόβος της αποτυχίας επισκιάζει την ευκαιρία του να κερδίσεις και να κατορθώσεις όσα επιθυμείς. Ο Ηρόδοτος είχε πει: Είναι προτιμότερο από ευγενή τόλμη να κινδυνεύουμε να υποστούμε τα μισά από τα δεινά που προβλέπουμε, παρά να μένουμε σε μία δειλή απραξία φοβούμενοι όσα θα μπορούσαν να μας συμβούν.

Όταν ξεκινάμε με μικρά βήματα και νίκες, αποκτάμε αυτοπεποίθηση, σιγουριά, ικανοποίηση. Πιστεύουμε στον εαυτό μας. Νιώθουμε πως έχουμε τον έλεγχο, πώς ορίζουμε και καθορίζουμε -όσο επιτρέπουν οι δυνάμεις και οι δυνατότητές μας- τα πράγματα. Και συνεχίζουμε. Προχωράμε.

Η αίσθηση ελέγχου σε έναν τομέα της ζωής μας, επηρεάζει θετικά και τους υπόλοιπους. Προκαλείται μια αλυσιδωτή αντίδραση. Κι έτσι, από κάτι «μικρό», έρχεται και κάτι «μεγάλο». Οι μικρές, καθημερινές νίκες, είναι τελικά οι πιο μεγάλες, οι πιο σημαντικές. Μπορεί κάποιες φορές να μην είναι παρατηρήσιμες κι άμεσα ορατές. Εξασφαλίζουν, όμως, σταθερότητα. Σταδιακή εξέλιξη.

Η σταθερότητα και η συνέπεια είναι σημαντικά κομμάτια της αυτοπειθαρχίας. Η αυτοπειθαρχία είναι αυτή η οποία σου επιτρέπει να κάνεις όλα όσα γνωρίζεις ότι πρέπει να κάνεις, αλλά δεν νιώθεις ποτέ την ανάγκη να κάνεις. Είναι αυτή, η οποία σου επιτρέπει να οργανώνεσαι, να προσηλώνεσαι στο στόχο, να αντέχεις, να έχεις ενσυνειδητότητα, να αποφασίζεις για την ποιότητα των επιλογών σου, γιατί οι επιλογές σου επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής σου. Και να φροντίζεις τον εαυτό σου. Να μεριμνάς για ισορροπία και υγεία, από μέσα προς τα έξω.

Ο E.M. Grey, είπε Οι επιτυχημένοι άνθρωποι είναι αυτοί που έχουν τη συνήθεια να κάνουν αυτό που δεν επιθυμούν οι αποτυχημένοι, τη στιγμή που πρέπει, είτε τους αρέσει είτε όχι. Η διαφορά, λοιπόν, ανάμεσα στους επιτυχημένους και τους αποτυχημένους ανθρώπους είναι ότι οι πρώτοι καταφέρνουν να πειθαρχήσουν το συναίσθημα και να επιλέξουν ποια θα είναι η συμπεριφορά τους, ανεξάρτητα από αυτό, με γνώμονα το όφελός τους και τον αυτοσκοπό τους. Και κάτι παρόμοιο είχε πει ο Αριστοτέλης. Μόνο μέσα από τη συνήθεια, που προϋποθέτει σταθερότητα, συνέπεια και επανάληψη μιας ενάρετης πράξης, μπορείς να αποκτήσεις αυτήν την «αρετή». Ή οποιαδήποτε καλή συνήθεια εν προκειμένω.



Αν θες να σπάσεις τον ρου μιας κακής συνήθειας, θα πρέπει να την αντικαταστήσεις με κάτι καλύτερο. Για να χτίσεις μία θετική αλλαγή και να εξελιχθείς, χρειάζεται χρόνος. Και οι κακές συνήθειες, χρόνιες είναι. Και γι’ αυτό λέγονται συνήθειες και δυσκολευόμαστε να τους ξεφύγουμε. Εμείς διαμορφώνουμε τις συνήθειές μας μέσα από τις επιλογές μας. Κι εν τέλει, οι συνήθειές μας διαμορφώνουν εμάς.

Για να δημιουργηθεί ένας νέος νευρώνας αλλαγής, ξέρουμε επιστημονικά πως χρειάζονται 21 συναπτές ημέρες όπου θα επαναλαμβάνεις τη νέα σου συνήθεια. Και για να εδραιωθεί αυτή η νέα συνήθεια, χρειάζονται περίπου 150 συναπτές ημέρες επανάληψης.

Ένα ακόμα μυστικό που έχω να σου αποκαλύψω, είναι το εξής: την καλή σου συνήθεια, τη θετική αλλαγή που μόχθησες για να ενσωματώσεις στην καθημερινότητά σου, μην τη σταματήσεις ποτέ. Να εξασκείσαι κάθε μέρα σε αυτήν. Όταν σταματάς να κάνεις κάτι, αυτό μέσα σου ξεθωριάζει. Και σιγά-σιγά, θα αφήσει χώρο για να ξαναβγεί στην επιφάνεια η παλιά, «κακιά» συνήθεια, που δέσποζε για χρόνια στην καθημερινότητά σου.

Τις περισσότερες φορές δεν μας δυσκολεύει αυτό που πρέπει ή που χρειάζεται να κάνουμε, αλλά το πώς νιώθουμε γι’αυτό. Οι σκέψεις μας, μας πείθουν για την αδυναμία, την ανικανότητα ή την αποτυχία μας. Μας γεμίζουν αρνητικά συναισθήματα και προκαταλαμβάνουν αρνητικά τη συμπεριφορά μας. Η πολλή σκέψη αναστέλλει τη δράση.

Όταν αγχωνόμαστε, φοβόμαστε ή δειλιάζουμε να κάνουμε κάτι, ο εγκέφαλός μας αναγνωρίζει αυτό το «κάτι» ως απειλητικό για εμάς. Θα εφεύρει πολλούς λόγους για να μας αποτρέψει και να μας πείσει να μην πράξουμε, θεωρώντας πως έτσι μας προστατεύει από τον κίνδυνο. Μας κρατάει ασφαλείς από τους φόβους μας. Το μυαλό μας είναι ειδήμων στην επινόηση κάθε είδους δικαιολογίας με σκοπό να αποφύγει κάτι.

Βγάλε τους αντιπερισπασμούς από τη ζωή σου. Εστίασε την ενέργειά σου μόνο σε όσα είναι πραγματικά σημαντικά. Είσαι απόλυτα ικανός να αλλάξεις κάτι παρά το πώς νιώθεις γι’ αυτό. Είναι το συναίσθημα που μας δυσκολεύει να κάνουμε το βήμα. Προτιμάμε την εύκολη λύση. Αυτό που θα μας κάνει να αισθανθούμε τώρα καλά ή που φαίνεται πιο εύκολο, αντί να διαλέξουμε αυτό που είναι πιο ωφέλιμο μακροπρόθεσμα.

Μην πέφτεις στην παγίδα του μυαλού σου. Μην αποφεύγεις όσα θες ή αξίζεις ή πρέπει να κάνεις από φόβο. Όταν ενεργείς αντί να σταματήσεις για να σκεφτείς, η φυσιολογία του εγκεφάλου αλλάζει και το μυαλό σου ακολουθεί. Συνήθως το πρώτο βήμα είναι το πιο δύσκολο. Τα επόμενα γίνονται πιο εύκολα μόλις κάνεις την αρχή.

Είναι η αρχική ενέργεια ενεργοποίησης που απαιτείται για να σου δώσει το έναυσμα της αλλαγής, η οποία είναι σημαντικά υψηλότερη από τη μέση ποσότητα ενέργειας που χρειάζεσαι για να συνεχίσεις αυτήν την πράξη. Είναι το λαϊκό «Τρώγοντας έρχεται η όρεξη».

Είμαστε γενετικά προγραμματισμένοι να αντιστεκόμαστε στην αλλαγή. Σκέψου λίγο το νόμο της αδράνειας. Φαντάσου πως είσαι στο αυτοκίνητό σου και ξεκινάς να οδηγείς. Το σώμα σου, θέλει να παραμείνει στην αρχική του κατάσταση, ακίνητο. Γι’ αυτό όταν ξεκινάει το αυτοκίνητο να πηγαίνει μπροστά, το σώμα σου κάνει πίσω. Και το ανάποδο συμβαίνει όταν φρενάρεις. Το αυτοκίνητο σταματά, όμως το σώμα σου που έχει συνηθίσει να κινείται μπροστά, θέλει να συνεχίσει να κινείται.

Σκέψου κάπως έτσι και τις αλλαγές στη ζωή σου. Στην αρχή θα αντισταθείς, θα θες να κάνεις πίσω, να διατηρήσεις την αρχική σου θέση, την αδράνεια. Όμως έπειτα, όταν ξεκινήσεις, κάθε βήμα που θα σε πηγαίνει μπροστά, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο στόχο (κατεύθυνση), θα γίνεται ευκολότερο και τα εμπόδια που θα συναντάς και θα προσπαθήσουν να φρενάρουν την πορεία σου, θα σε κάνουν να θέλεις να συνεχίσεις μπροστά.

Εάν προσπαθήσεις, ίσως αποτύχεις. Ίσως όχι. Εάν δεν προσπαθήσεις, σίγουρα θα αποτύχεις!

ΠΗΓΗ:

https://www.psychologynow.gr/arthra-psyxikis-ygeias/proagogi-psyxikis-ygeias/prosopiki-anaptyksi/10344-allagi-tha-veltiotho-tha-prospathiso.html(accessed 24.3.21)