Sunday 22 March 2015

Πόσο ρατσιστές είναι οι Έλληνες; Κοινωνικό πείραμα της ActionAid Ελλάς σε στάση λεωφορείου (βίντεο)...

http://www.mixanitouxronou.gr/poso-ratsistes-ine-i-ellines-kinoniko-pirama-tis-actionaid-ellas-se-stasi-leoforiou-vinteo/

7 τρόποι για να ακονίσετε το μυαλό σας






Οι γιατροί πολλές φορές δίνουν συμβουλές σχετικά με το πως μπορείτε να προστατεύσετε την καρδιά σας, το συκώτι σας, τα νεφρά σας και όλα τα υπόλοιπα ζωτικά όργανα του ανθρώπινου σώματος. Τι συμβαίνει, όμως, με ένα από τα πιο σημαντικά και ζωτικής σημασίας όργανο, τον εγκέφαλο; Καθώς περνούν τα χρόνια, όλοι οι άνθρωποι παρατηρούν μία μείωση της μνημονικής τους ικανότητας. Ο εγκέφαλος, όπως και οι μυς, χρειάζεται «εκγύμναση», ώστε να δυναμώνει και να παραμένει σε εγρήγορση, προλαμβάνοντας εκφυλιστικές ασθένειες όπως η Νόσος Αλτσχάιμερ ή η άνοια.

Η Χριστίνα Βλαχοπούλου, Ψυχοθεραπεύτρια, Συμβουλευτική Ψυχολόγος (Msc), προτείνει 7 απλούς τρόπος ώστε να εξασκήσετε το μυαλό σας.

Κάθε μορφή άσκησης και εξάσκησης του μυαλού μπορεί να προλάβει την εκφύλιση των εγκεφαλικών κυττάρων, βοηθά τη διατήρηση της μνήμης, τη συγκέντρωση και τις νοητικές ικανότητες του ατόμου. Στην αντιπέρα όχθη βρίσκονται το έντονο άγχος, το χρόνιο στρες και μία ζωή ρουτίνας χωρίς προκλήσεις, στοιχεία που αποτελούν μεγάλους εχθρούς του μυαλού.

Τι πρέπει να κάνετε:

1. Σημαντικό είναι να συμμετέχει κανείς σε ομάδες κοινωνικού χαρακτήρα, να έρχεται σε επαφή με τον κόσμο και να κάνει ενδιαφέρουσες συζητήσεις που διεγείρουν τη φαντασία, την κριτική σκέψη και την αναλυτική ικανότητα.

2. Μην ξεχνάτε τη σωματική άσκηση που βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο προσφέροντας καλύτερη οξυγόνωση. Κάθε είδους σωματικής άσκησης είναι ωφέλιμο τόσο για το σώμα, όσο και για το μυαλό.

3. Ανεξάρτητα με την ηλικία στην οποία βρίσκεστε προσπαθήστε να μάθετε μία καινούρια δεξιότητα, να αποκτήσετε ένα νέο χόμπι, μία ξένη γλώσσα ή κάποιο μουσικό όργανο.

4. Αφιερώστε χρόνο για να κάνετε ένα παζλ, να λύσετε σταυρόλεξα, να διαβάσετε βιβλία ή να ασχοληθείτε με οποιοδήποτε παιχνίδι σχετίζεται με λέξεις και αριθμούς.

5. Μη χάνετε ευκαιρία να ασχοληθείτε με οτιδήποτε διεγείρει τις αισθήσεις σας, όπως ταξίδια, νέες εμπειρίες, γιόγκα και διαλογισμό.

6. Η καλή και ισορροπημένη διατροφή βοηθά την καλή υγεία του εγκεφάλου.

7. Ένας υγιής εγκέφαλος για να λειτουργήσει σωστά, προϋποθέτει ότι λαμβάνει επαρκή ύπνο και ξεκούραση.



ΠΗΓΗ:
http://www.huffingtonpost.gr/2015/03/16/-ygeia-akonisete-mualo-egkefalos_n_6838066.html?utm_hp_ref=greece&ncid=fcbklnkgrhpmg00000001(accessed 22.3.15)


Monday 16 March 2015

What (Street) Art Can Do For Homelessness




One of the things that art can do for homelessness is to challenge it, together with the stereotypes and stigma that often accompany it – as if homelessness is not harsh enough. With this probably in mind, charity Depaul UK collaborated with Publicis agency and a bunch of street artists to illustrate the stories of young homeless people in the form of murals around East London. The artworks are also featured onhttp://streetstories.org.uk/ where visitors can buy limited edition prints signed by the artists. Below are the artworks as displayed in Dalston and Shoreditch:







SOURCE:
http://thewholecow.net/what-street-art-can-do-for-homelessness/(accessed 16.3.15)

Saturday 14 March 2015

Το ρισκάρισμα, Leo Buscaglia





Artist: Noell Oszvald


Απόσπασμα από το βιβλίο του Leo Buscaglia ”Να ζεις, ν’αγαπάς και να μαθαίνεις”




Αν πλήττεις, αν φοβάσαι, αν δεν σ’αρέσει το σκηνικό σου, άνοιξε την πόρτα και φύγε!



Ποιος είπε, ότι πρέπει να μείνεις εδώ; Όσο η καρδιά και το μυαλό σου δουλεύουν και το ηθικό είναι ακμαίο, μπορείς να μπεις σε όποιο σκηνικό θελήσεις.



Μπορείς να φτιάξεις το δικό σου. Να δημιουργήσεις ένα νέο. Από αύριο κιόλας τα πράγματα θα είναι διαφορετικά. Κάνε τα διαφορετικά γιατί μόνο η πράξη αλλάζει. Οι κουβέντες είναι καλές μόνο στην αρχή. Η συνειδητοποίηση είναι μόνο η μισή λύση. Τα υπόλοιπα είναι πράξη…


Διάλεξε το δρόμο της ζωής. Διάλεξε το δρόμο της αγάπης. Διάλεξε τον δρόμο του ενδιαφέροντος. Διάλεξε το δρόμο της ελπίδας. Διάλεξε το δρόμο της πίστης στο αύριο. Διάλεξε το δρόμο της εμπιστοσύνης. Διάλεξε το δρόμο της καλοσύνης. Από εσένα εξαρτάται. Εσύ θα διαλέξεις.



Μπορείς να διαλέξεις την απελπισία, την δυστυχία. Μπορείς να κάνεις τη ζωή δύσκολη για τους άλλους. Μπορείς να διαλέξεις την θρησκοληψία. Γιατι όμως; Δεν έχει νόημα. Είναι και πάλι αυτομαστίγωμα.



Σε προειδοποιώ όμως ότι, αν αποφασίσεις να πάρεις την πλήρη ευθύνη για τη ζωή σου, δεν πρόκειται να είναι εύκολο πράγμα και θα πρέπει να μάθεις ξανά να ρισκάρεις. Το ρισκάρισμα – αυτό είναι το κλειδί για την αλλαγή.



«Όταν γελάς, διακινδυνεύεις να περάσεις για ηλίθιος»



Και λοιπόν; Και λοιπόν; Συχνά λέω πως ο κόσμος βλέπει τον Μπουσκάλια σαν ενα είδος τρελού. Είναι πραγματικά τρελό! Εγώ όμως το γλεντάω αφάνταστα,ενώ χιλιάδες γνωστικοί πεθαίνουν από ανία.


«Όταν κλαις, κινδυνεύεις να περάσεις για συναισθηματικός»


Δε φοβάμαι να κλάψω. Κλαίω συχνά. Κλαίω από, από απελπισία. Μερικές φορές κλαίω διαβάζοντας τις εργασίες των μαθητών μου. Κλαίω όταν βλέπω ευτυχισμένους ανθρώπους. Κλαίω όταν βλέπω ανθρώπους να αγαπιούνται. Δε με νοιάζει μήπως φανώ συναισθηματικός. Δεν πειράζει. Μ’αρέσει. Μου καθαρίζει τα μάτια.



«Όταν ανοίγεσαι στους άλλους, κινδυνεύεις να μπλεχτείς»


Και τι πιο σημαντικό υπάρχει στην ζωή; Δεν έχω καμιά διάθεση να ζήσω μόνος μου σ’ενα νησί. Το γεγονός ότι βρισκόμαστε μαζί εσείς και εγώ, σημαίνει πως έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Ας βρούμε τρόπους να κάνουμε την κατάσταση αυτή μια ευκαιρία χαράς.



«Όταν δείχνεις τα συναισθήματα σου, κινδυνεύεις να αποκαλύψεις την ανθρωπιά σου»


Εγώ χαίρομαι να αποκαλύπτω την ανθρωπιά μου. Μπορείς να αποκαλύψεις πολύ χειρότερα πράγματα απο την ανθρωπιά σου.



«Όταν εκθέτεις τις ιδέες και τα όνειρά σου στο κόσμο, κινδυνεύεις να τα χάσεις»


Τι να γίνει. Δεν μπορείς να κερδίζεις τα πάντα. Κι ούτε είναι δυνατόν να σε αγαπούν όλοι. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θα πει «Είναι απατεώνας. ‘Ελα ,Μέιμπελ,αρκετά ακούσαμε. Πάμε σπίτι ». Κι αυτό είναι πολύ καλό, ξέρετε, και σωστό. Δεν είναι δυνατόν να σε αγαπούν όλοι.



«Όταν αγαπάς, κινδυνεύεις να μην έχει ανταπόκριση η αγάπη σου»


Δεν είναι κακό αυτό. Αγαπάς για να αγαπάς, και όχι για να πάρεις ανταπόκριση – αυτό δεν είναι αγάπη.



«Όταν ελπίζεις, κινδυνεύεις να πονέσεις» και «’Όταν δοκιμάζεις, κινδυνεύεις να αποτύχεις»


Κι όμως πρέπει να ρισκάρεις, γιατί η μεγαλύτερη ατυχία στη ζωή είναι να μην ρισκάρεις τίποτε. ‘Οποιος δεν ρισκάρει τίποτε δεν κάνει τίποτε, δεν έχει τίποτε και δεν είναι τίποτε. Μπορεί ν’αποφεύγει τον πόνο και την λύπη, άλλα δεν μαθαίνει, δε νιώθει, δεν αλλάζει, δεν αναπτύσσεται, δεν ζεί και δεν αγαπά.



Είναι δούλος αλυσοδεμένος με τις βεβαιότητες και τους εθισμούς του. ‘Εχει ξεπουλήσει το μεγαλύτερο αγαθό του, την ατομική του ελευθερία. Μόνο ο άνθρωπος που ρισκάρει είναι ελεύθερος.


Το να κρατάς κρυμμένο τον εαυτό σου, να τον χάνεις με τις αυτομειωτικές σου ιδέες, είναι θάνατος. Μην αφήσεις να σου συμβεί αυτό. Η μεγαλύτερή σου υποχρέωση σου είναι να γίνεις όλα όσα είσαι όχι μόνο για δικό σου όφελος, άλλα και για δικό μου…





Πηγή: 
http://www.thessalonikiartsandculture.gr/blog/epilegmena-arthra/to-riskarisma-leo-buscaglia#.VQRDBo6sVE4(accessed 14.3.15)



Why are white people expats when the rest of us are immigrants?



In the lexicon of human migration there are still hierarchical words, created with the purpose of putting white people above everyone else. One of those remnants is the word “expat”.



What is an expat? And who is an expat? According to Wikipedia, “an expatriate (often shortened to expat) is a person temporarily or permanently residing in a country other than that of the person’s upbringing. The word comes from the Latin terms ex (‘out of’) and patria (‘country, fatherland’)”.

Defined that way, you should expect that any person going to work outside of his or her country for a period of time would be an expat, regardless of his skin colour or country. But that is not the case in reality; expat is a term reserved exclusively for western white people going to work abroad.

Africans are immigrants. Arabs are immigrants. Asians are immigrants. However, Europeans are expats because they can’t be at the same level as other ethnicities. They are superior. Immigrants is a term set aside for ‘inferior races’.

Don’t take my word for it. The Wall Street Journal, the leading financial information magazine in the world, has a blog dedicated to the life of expats and recently they featured a story ‘Who is an expat, anyway?’. Here are the main conclusions: “Some arrivals are described as expats; others as immigrants; and some simply as migrants. It depends on social class, country of origin and economic status. It’s strange to hear some people in Hong Kong described as expats, but not others. Anyone with roots in a western country is considered an expat … Filipino domestic helpers are just guests, even if they’ve been here for decades. Mandarin-speaking mainland Chinese are rarely regarded as expats … It’s a double standard woven into official policy.”


Is there any space in the development debate for African experts?



The reality is the same in Africa and Europe. Top African professionals going to work in Europe are not considered expats. They are immigrants. Period. “I work for multinational organisations both in the private and public sectors. And being black or coloured doesn’t gain me the term “expat”. I’m a highly qualified immigrant, as they call me, to be politically correct,” says an African migrant worker.

Most white people deny that they enjoy the privileges of a racist system. And why not? But our responsibility is to point out and to deny them these privileges, directly related to an outdated supremacist ideology. If you see those “expats” in Africa, call them immigrants like everyone else. If that hurts their white superiority, they can jump in the air and stay there. The political deconstruction of this outdated worldview must continue.


SOURCE:
http://www.theguardian.com/global-development-professionals-network/2015/mar/13/white-people-expats-immigrants-migration?CMP=share_btn_fb(accessed 14.3.15)

Mawuna Remarque Koutonin is the editor of SiliconAfrica.com, where this blog was first published. Follow @siliconafrica on Twitter.


Thursday 12 March 2015

Visual illusions foster open-mindedness




From sworn witness accounts of alien visitations, to deep-rooted trust in quack medical treatments, the human trait that psychologists call "naive realism" has a lot to answer for. This is people's instinctive feeling that they perceive the world how it is, encapsulated by the saying "seeing is believing." The truth, of course, is that our every perception is our brain's best guess, built not merely with the raw material of what's out in the world, but just as much with the bricks of expectation, hope and imagination.

William Hart and his colleagues at the University of Alabama propose that naive realism not only inspires false confidence in what we see, but also more generally in our beliefs and assumptions. Based on this logic, the researchers tested whether explaining to people about naive realism, and showing them the unconscious, fallible mental work that leads to their unstable perceptions, might have knock-on effects, making them more open-minded and more doubtful of their assumptions about a person's character.

Nearly 200 students took part and were split into four groups. One group read about naive realism (e.g. "visual illusions provide a glimpse of how our brain twists reality without our intent or awareness") and then they experienced several well-known, powerful visual illusions (e.g. the Spinning Wheels, shown above, the Checker Shadow, and the Spinning Dancer), with the effects explained to them. The other groups either: just had the explanation but no experience of the illusions; or completed a difficult verbal intelligence test; or read about chimpanzees.

Afterwards, whatever their group, all the participants read four vignettes about four different people. These were written to be deliberately ambiguous about the protagonist's personality, which could be interpreted, depending on the vignette, as either assertive or hostile; risky or adventurous; agreeable or a push over; introverted or snobbish. There was also a quiz on the concept of naive realism.

The key finding is that after reading about naive realism and experiencing visual illusions, the participants were less certain of their personality judgments and more open to the alternative interpretation, as compared with the participants in the other groups. The participants who only read about naive realism, but didn't experience the illusions, showed just as much knowledge about naive realism, but their certainty in their understanding of the vignettes wasn't dented, and they remained as closed to alternative interpretations as the participants in the other comparison conditions.

"In sum," the researchers said, "exposing naive realism in an experiential way seems necessary to fuel greater doubt and openness."

At the time of writing, the internet is abuzz with talk of a dress that looks different colours to different people, with numerous scientific explanations on offer. It's a bit like the main intervention condition in this study writ large – experience of an illusion, combined with explanation that shows the hidden work of unconscious processing. Might this internet meme foster greater openness in society?

Before we get carried away, more is research is needed to test the longevity of these effects, and how far they generalise. It's possible, for example, that people's core beliefs would not be affected in the same way. Nonetheless, the researchers are hopeful: "... the present effects may have implications for fostering a more tolerant, open-minded society," they concluded.

_________________________________ 

SOURCE:
http://digest.bps.org.uk/2015/03/visual-illusions-when-explained-foster.html?utm_source=BPS_Lyris_email&utm_medium=email&utm_campaign=Newsletter(accessed 12.3.15)


Hart, W., Tullett, A., Shreves, W., & Fetterman, Z. (2015). Fueling doubt and openness: Experiencing the unconscious, constructed nature of perception induces uncertainty and openness to changeCognition, 137, 1-8 DOI: 10.1016/j.cognition.2014.12.003

Monday 9 March 2015

Σχολικός εκφοβισμός: 5 τρόποι να μην πέσει το παιδί θύμα bullying






Παλιά ο σχολικός εκφοβισμός ήταν κάτι ακραίο, σπάνιο, που βλέπαμε σε αμερικάνικες ταινίες ή ακούγαμε σποραδικά στις ειδήσεις. Πλέον, όμως, το φαινόμενο έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στα ελληνικά σχολεία, και μάλιστα αφορά όλο και μικρότερες ηλικίες, με περιστατικά που πραγματοποιούνται ακόμα και στις αυλές των παιδικών σταθμών. Μερικά αποτελεσματικά βήματα για να προλάβετε τη «θυματοποίηση» του δικού σας παιδιού είναι τα εξής:

1. Μιλήστε ανοιχτά για το θέμα

Αποφύγετε να προσπαθείτε να δίνετε στο παιδί την εντύπωση ότι όλοι γύρω του έχουν τις καλύτερες προθέσεις ή ότι «δεν πειράζει» αν κάποιος θέλει να το κάνει να νιώσει άσχημα. Εξηγήστε του ότι το bullying είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει στα περισσότερα σχολεία και, αν υπάρχει κάποιο μέλος της οικογένειας ή του φιλικού σας κύκλου που έχει βιώσει τέτοιο περιστατικό, ζητήστε του να διηγηθεί την εμπειρία του. Ενθαρρύνετε το παιδί να έρθει να σας μιλήσει εάν πέσει το ίδιο θύμα ή εάν διαπιστώσει ότι κάτι συμβαίνει στην τάξη ή την παρέα του. Εάν σας εξομολογηθεί ότι κάποιος το πειράζει, επιβραβεύστε την επιλογή του να σας το εκμυστηρευτεί και δείξτε έμπρακτα τη συμπαράστασή σας.

2. Προσπαθήστε να μην δίνετε κίνητρα στους bullies

Κάποιες φορές οι θύτες του bullying προσπαθούν να αποκομίσουν κάτι με αυτή τη συμπεριφορά –όπως για παράδειγμα να πάρουν το χαρτζιλίκι ή κάποιο gadget που έχει το παιδί το οποίο έχουν στοχοποιήσει. Φροντίστε το παιδί σας να μην πηγαίνει στο σχολείο έχοντας στην τσέπη του πολλά χρήματα, φορώντας κοσμήματα ή κρατώντας ηλεκτρονικά gadget.

3. Ζητήστε από το παιδί να κυκλοφορεί μαζί με τους φίλους του


Ένα παιδάκι που κάνει βόλτες στο προαύλιο μόνο του είναι πιο εύκολο «θύμα» εκφοβισμού, σε σχέση με μια παρέα δυο-τριών παιδιών. Είναι σημαντικό να του πείτε να μένει κοντά στους φίλους του σε όλους τους χώρους, όπως για παράδειγμα στο σχολικό λεωφορείο ή στον προθάλαμο της τουαλέτας. Πείτε του ποια είναι η σωστή αντίδραση.

4. Συζητήστε με το παιδί σας τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση που δεχτεί τέτοιου είδους εκφοβισμό

Πείτε του να μείνει όσο πιο ήρεμο μπορεί, να αγνοήσει οποιοδήποτε χαρακτηρισμό του εκτοξεύουν και απλά να σηκωθεί να φύγει. Ο στόχος των bullies είναι να πληγώσουν τα αισθήματα των άλλων. Εάν διαπιστώσουν ότι δεν είναι κάτι που θα καταφέρουν εύκολα, το πιθανότερο είναι να σταματήσουν και να αναζητήσουν το επόμενο «θύμα».

5. Αποφύγετε να λύσετε μόνοι σας το πρόβλημα

Η πρώτη αντίδραση των γονιών που μαθαίνουν ότι το παιδί τους έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού είναι να επιδιώξουν να αντιμετωπίσουν οι ίδιοι τον bully ή να μιλήσουν στους γονείς του. Ωστόσο, το καλύτερο είναι να ενημερώσετε το διευθυντή του σχολείου και τους δασκάλους των παιδιών και να αφήσετε εκείνους να λύσουν το πρόβλημα.

ΠΗΓΗ:

http://enallaktikidrasi.com/2015/03/sxolikos-ekfovismos-5-tropoi-na-mhn-pesei-to-paidi-thyma-bullying/(accessed 9.3.15)

Tuesday 3 March 2015

Ξεχασμένοι στα Ψυχιατρεία της Ελλάδας





«Εδώ στην κοιλιά πονάω...», λέει σηκώνοντας αργά τη λευκή κοντομάνικη φανέλα για να υποδείξει το σημείο. Τα χέρια του «χορεύουν» σε έναν ακατάσχετο ρυθμό -μια νεαρή νοσοκόμα σπεύδει κοντά του προσπαθώντας να τα κρατήσει σταθερά. «Ηρέμησε, που πονάς; Δείξε μου». Η φωνή της είναι καθησυχαστική -ο «μητρικός» τρόπος που τον αγκαλιάζει μαρτυρά ότι οι δυο τους γνωρίζονται καιρό. «Εδώ...» ψελλίζει φοβισμένος, ενώ το βλέμμα του, απλανές και ευάλωτο, «διασχίζει» το χώρο του νοσοκομείου.

Ο Μ. ζει στο Μποδοσάκειο ίδρυμα μια ολόκληρη ζωή -ξεχασμένος για δεκαετίες από συγγενείς και φίλους. Σήμερα, στην τρίτη ηλικία πια, έχει συνδέσει κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του με το άσυλο. Όπως εκατοντάδες ψυχικά ασθενείς στην Ελλάδα.

Μέχρι και τα μέσα του 20 ου αιώνα οι φορείς υγείας, παγκοσμίως, θεωρούσαν την κοινωνία ένα απειλητικό και βίαιο περιβάλλον για τους ανθρώπους με ψυχικές διαταραχές -το άσυλο αντιθέτως ήταν ένας χώρος που σεβόταν την ετερότητα του ατόμου. Με την πάροδο του χρόνου τα ψυχιατρικά ιδρύματα ανέπτυξαν τις δικές τους, εξόχως σκληρές, «διαταραχές». Σύντομα ο αποκλεισμός των ασθενών από την κοινωνία, οι διαρκείς διαχωρισμοί και η απάνθρωπη μεταχείριση συνέθεσαν ένα εκρηκτικό παζλ που ξεσήκωσε ποικίλες αντιδράσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να αναπτυχθεί τη δεκαετία του '50 ένα νέο ψυχιατρικό κίνημα, το οποίο αναφέρθηκε ανοιχτά στην ανάγκη «αποασυλοποίησης» των ψυχικά πασχόντων, θέτοντας ως κυρίαρχο στόχο την παροχή της ψυχιατρικής φροντίδας εντός της κοινότητας.



Το Σεπτέμβριο του 1989 ο βρετανικός Τύπος αποκαλύπτει τις άθλιες συνθήκες στέγασης και μεταχείρισης στη μία από τις δύο μονάδες οξέων περιστατικών που διαθέτει η Λέρος.

Στην Ελλάδα μέχρι και το 1983 οι ανάγκες της ψυχικής υγείας καλύπτονταν από εννιά δημόσια ψυχιατρεία και 40 ψυχιατρικά νοσοκομεία ιδιωτών, όλα ανεπαρκώς εξοπλισμένα και με ανειδίκευτο προσωπικό. Δυο χρόνια μετά την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ, φθάνει για πρώτη φορά στη Λέρο, με οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια ομάδα ειδικών της ψυχικής υγείας με επικεφαλής τον καθηγητή Ιβόρ Μπράουν για να αξιολογήσει το άσυλο στο νησί. Από την πρώτη κιόλας στιγμή διαπιστώνεται ότι δεν επιτελείται καμία θεραπευτική αγωγή στους ασθενείς. Οι τρόφιμοι μόλις και μετά βίας εκπληρώνουν ακόμα και τις βασικές βιολογικές τους ανάγκες. Η επιστημονική ομάδα, έκπληκτη από τις απάνθρωπες συνθήκες που συναντά, ζητά από την ελληνική κυβέρνηση την άμεση εξυγίανση του ιδρύματος και τη μεταφορά των τροφίμων στους τόπους καταγωγής τους και σε δομές στην κοινότητα. Την ίδια χρονιά το 1983 ξεκινούν στην Ελλάδα οι πρώτες προσπάθειες αναμόρφωσης του ψυχιατρικού συστήματος με την ψήφιση του Νόμου 1397/83, άρθρο 21, ο οποίος αναφέρεται στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας από δύο σύγχρονες κοινοτικές μονάδες: Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας και το Ψυχιατρικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου. Στόχος είναι να μεταφερθεί η φροντίδα των ψυχικά ασθενών εντός της κοινότητας. Το συγκεκριμένο άρθρο ουσιατικά αποτελεί την «αφετηρία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα», ενώ σε συνδυασμό με τον κανονισμό της ΕΟΚ 815/84 έδωσε την ευκαιρία στη χώρα να υποστηριχθεί οικονομικά με 120 εκ. ECU, για το μετασχηματισμό των ψυχιατρικών υπηρεσιών.



Βέβαια τα αποτελέσματα της εφαρμογής του πρώτου μεταρρυθμιστικού προγράμματος δεν ήταν τα αναμένομενα. Παρότι ο ασυλιακός πληθυσμός της Λέρου μειώνεται από 1509 ασθενείς το '84, σε 1350 το '87 (κυρίως λόγω θανάτων), η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, η γραφειοκρατία και η απραξία των συστημάτων υγείας συνθέτουν μια σειρά από ανυπέρβλητα εμπόδια για ουσιαστική αλλαγή. Την ίδια στιγμή, το «στίγμα» της ασθένειας οδηγεί την κοινωνία και τους τοπικούς φορείς να αντισταθούν στην εδραίωση νέων μονάδων ψυχικής υγείας στις κοινότητές τους.

Το Σεπτέμβριο του 1989 ο βρετανικός Τύπος αποκαλύπτει τις άθλιες συνθήκες στέγασης και μεταχείρισης στη μία από τις δύο μονάδες οξέων περιστατικών που διαθέτει η Λέρος. Είναι χαρακτηριστικό το ρεπορτάζ του BBC αλλά και το πρωτοσέλιδο του «Observer»: «Το ένοχο μυστικό της Ευρώπης» γράφει ο τίτλος με πηχιαία γράμματα, ενώ μια φωτογραφία γυμνών ασθενών συμπληρώνει την εικόνα ντροπής. Η ευρωπαϊκή κοινότητα απαιτεί να επέμβει άμεσα η ελληνική πολιτεία, απειλώντας την με διακοπή της μεταρρυθμιστικής χρηματοδότησης αν δεν αλλάξει κάτι. Το '89 δημιουργείται ένα νέο λεπτομερές πρόγραμμα για το ψυχιατρικό ίδρυμα της Λέρου υπό την καθοδήγηση μιας ειδικής ευρωπαϊκής επιτροπής, ενώ το '91, λόγω καθυστέρησης της εφαρμογής του, το ευρωπαϊκό συμβούλιο επανέρχεται με αναμορφωμένη διάταξη (4130/88) δίνοντας μια δεύτερη ευκαιρία στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα του '91 έχει διακριτούς στόχους και αυστηρό χρονοδιάγραμμα, ενώ η ολοκλήρωσή του το '95 φέρνει κάποια πρώτα αποτελέσματα, καθώς στο τέλος του έτους λειτουργούν νέοι χώροι ψυχιατρικής φροντίδας όπως ξενώνες, οικοτροφεία, κοινοτικά κέντρα ψυχικής υγείας, ψυχιατρικά τμήματα σε γενικά νοσοκομεία και επαγγελματικά εργαστήρια. Βέβαια ακόμα και το πιο επιτυχημένο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, έως τότε, δεν καταφέρνει να εκπληρώσει βασικούς στρατηγικούς στόχους, με αποτέλεσμα 19 νομοί της χώρας να μην έχουν εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.



«Ας μην χρησιμοποιούμε τον ορό αυτό, είναι ατυχής η έκφραση. Πολλές φορές ακόμα και η χρήση των λέξεων στιγματίζει την ψυχική υγεία. Αυτό που αποκαλούμε "ίδρυμα", άθελα μας αναπαράγει την ασυλιακή νοοτροπία».

Λίγο πριν από την αυγή της νέας χιλιετίας, η ψήφιση του νόμου 2716/99 για την «ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας», βάση ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ορίζει το θεσμικό πλαίσιο για την περαιτέρω υλοποίηση της μεταρρύθμισης, δημιουργώντας το φιλόδοξο πολυετές πρόγραμμα «Ψυχαργώς», ένα εθνικό σχέδιο για το μετασχηματισμό του τρόπου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με μετάθεση του βάρους από την ασυλικού τύπου περίθαλψη στην κοινοτική φροντίδα. Η πρώτη φάση του «Ψυχαργώς», με χρηματοδότηση ύψους 36 εκ. ευρώ από κονδύλια της Ε.Ε (συν 9.4 εκ. από το εθνικό πρόγραμμα Υγεία-Πρόνοια '94-'99), εφαρμόζεται σε 31 πόλεις σε όλη τη χώρα και εμπεριέχει διαρκείς παρεμβάσεις αποασυλοποίησης ασθενών από τα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Ολοκληρώνεται το 2001 με τη δημιουργία οικοτροφείων, εξωνοσοκομειακών μονάδων στέγασης, αλλά και υπηρεσιών επαγγελματικής εκπαίδευσης για τους ασθενείς. Η δεύτερη φάση του προγράμματος (2002-2009), η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης με συνολικό προυπολογισμό 218,6 εκ. ευρώ έχει τέσσερις βασικούς άξονες. Την αποασυλοποίηση και κοινωνική επανένταξη των ασθενών, την επέκταση των δομών στην κοινότητα, την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και τέλος την κατάρτιση του προσωπικού. Στη β' φάση εντάσσονται και 33 μη κυβερνητικές οργανώσεις. Παρότι αποσπούν ένα σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης, σήμερα λιγότερες από το 1/3 αυτών είναι ενεργές. Εν τω μεταξύ τον Ιανουάριο του 2004 μπαίνουν και τα πρώτα «λουκέτα» σε ψυχιατρικά ιδρύματα -αρχικά στην περιφέρεια. Η αρχή γίνεται με το κλείσιμο του ασυλικού τμήματος του νοσοκομείου της Πέτρας Ολύμπου, το Φεβρουάριο του 2004, ενώ το πρώτο νοσοκομείο που κλείνει ολοκληρωτικά (εκτός δηλαδή από τα ασυλικά τμήματα διακόπτεται και η λειτουργία των οξέων περιστατικών) είναι το νοσοκομείο Χανίων την 1 η Φεβρουαρίου του 2006. Ακολουθεί το νοσοκομείο της Κέρκυρας και το Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής το 2007. Το προσωπικό στα συγκεκριμένα νοσοκομεία μεταφέρεται στην κοινότητα σε μονάδες ψυχικής υγείας, ενώ ένα μέρος του στελεχώνει τους Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς Περιορισμένης Ευθύνης (ΚΟΙ.Σ.ΠΕ).



«Ξεκαθαρίζω ότι το ΨΝΑ θα μετασχηματιστεί σίγουρα μέχρι τον Ιούνιο του 2015. Ολοκληρώνεται το πόρισμα του τεχνικού κλιμακίου που έγινε στην Αττική και όλα βαίνουν καλώς».

Σήμερα το πρόγραμμα «Ψυχαργώς» βρίσκεται στην τρίτη φάση του. Ποια πορεία, όμως, διαγράφει στις μέρες μας και γιατί μια ψυχιατρική μεταρρύθμιση η οποία ξεκίνησε με καλές προθέσεις, προκαλεί ολοένα και περισσότερες αντιδράσεις;

Στέκομαι έξω από το Ψυχιατρικό Νοσομοκείο Αττικής -το μεγαλύτερο ίδρυμα ψυχικής υγείας στα Βαλκάνια. Ο διοικητής του Ψ.Ν.Α, Παύλος Θεοδωράκης, με υποδέχεται στο γραφείο του. Είναι ο άνθρωπος που έκλεισε το ψυχιατρικό νοσοκομείο Χανίων και ανέπτυξε στη θέση του υπηρεσίες ψυχικής υγείας στην κοινότητα -πλέον ετοιμάζεται να μετασχηματίσει και το ΨΝΑ (Δαφνί-Δρομοκαΐτειο). Καθώς του αναφέρω τη λέξη «ίδρυμα» στην πρώτη ερώτηση, αντιδρά. «Ας μην χρησιμοποιούμε τον ορό αυτό, είναι ατυχής η έκφραση. Πολλές φορές ακόμα και η χρήση των λέξεων στιγματίζει την ψυχική υγεία. Αυτό που αποκαλούμε "ίδρυμα", άθελα μας αναπαράγει την ασυλιακή νοοτροπία». Τον ρωτώ αν τελικά θα καταφέρουν τα Γενικά Νοσοκομεία να απορροφήσουν τον κόσμο που εξυπηρετεί το Δαφνί ή το Δρομοκαΐτειο, εφόσον κλείσουν τον Ιούνιο του 2015 όπως ορίζει το «σύμφωνο Λυκουρέντζου-Αντόρ» και αν υπάρχουν χρήματα δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας. «Καταρχήν, ξεκαθαρίζω ότι το ΨΝΑ θα μετασχηματιστεί σίγουρα μέχρι τον Ιούνιο του 2015. Ολοκληρώνεται το πόρισμα του τεχνικού κλιμακίου που έγινε στην Αττική και όλα βαίνουν καλώς. Επισκέφτηκα προσωπικά με το τεχνικό κλιμάκιο που όρισε η υφυπουργός όλα τα γενικά νοσοκομεία. Όσο για τα χρήματα θα βρεθούν και οι διαδικασίες θα προχωρήσουν βάση του προγράμματος. Φέρνω το παράδειγμα της Κρήτης, όπου πρώτα άνοιξαν τα αντίστοιχα τμήματα στα γενικά νοσοκομεία της περιοχής και μετά έκλεισε το ψυχιατρικό νοσοκομείο στα Χανιά. Αφού μία ολόκληρη υγεινομική περιφέρεια όπως αυτή της Κρήτης μπορεί να καλύψει τα τελευταία οκτώ χρόνια τις ανάγκες των κατοίκων της για υπηρεσίες ψυχικής υγείας χωρίς ψυχιατρείο, γιατί να μην μπορεί και ολόκληρη η Ελλάδα;».



Αναφέρομαι στον αριθμό των ασθενών που φιλοξενούνται σήμερα στο Δαφνί (η επίσκεψή μου πραγματοποιήθηκε στα μέσα Σεπτεμβρίου). Ο Παύλος Θεοδωράκης λέει: «Η χώρα μας πριν από 15 χρόνια είχε 4.500 χρόνιους ασθενείς στα εννιά ψυχιατρικά νοσοκομεία -σήμερα έχει 280, οι υπόλοιποι 4.220 βρίσκονται σε δομές εκτός. Είναι σε ξενώνες, οικοτροφεία και διαμερίσματα. Ποιος λοιπόν αμφιβάλει για την επιτυχία του εγχειρήματος; Εδώ έχει γίνει με 4.220, δεν θα μπορέσουμε με 280; Όσον αφορά τώρα τον αριθμό των ασθενών στο Δαφνί, έχω δύναμη για 1069, από αυτούς όμως οι 730 είναι σε εξωτερικές δομές. Στην Αγία Παρασκευή, το Παλαιό Φάληρο, τον Ασπρόπυργο, τη Γλυφάδα. Δεν βρίσκονται στο Δαφνί. Μέσα στο ΨΝΑ σήμερα υπάρχουν 92 χρόνιοι, περίπου 200 οξέα περιστατικά και 87 με το άρθρο 69. Αν τους αθροίσεις είναι περίπου 380 ασθενείς».



Ο σχεδιασμός της μεταρρύθμισης κινείται, σύμφωνα με το διοικητή του ΨΝΑ, σε τρεις άξονες. Όπως μου εξηγεί «οι τρεις αυτοί άξονες, αντιστοίχως αφορούν τρεις κατηγορίες ασθενών. Ο πρώτος άξονας -που είναι η αποασυλοποίηση- αναφέρεται στους χρόνιους ασθενείς των ψυχιατρείων, ο δεύτερος -που είναι η ανάπτυξη ψυχιατρικών κλινικών στα γενικά νοσοκομεία- αφορά τη νοσηλεία των οξέων περιστατικών και ο τρίτος, ο οποίος έχει να κάνει με το γενικό πληθυσμό που αντιμετωπίζει κάποια ψυχική διαταραχή, σχετίζεται με την παροχή υποστηρηκτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσα στην κοινότητα. Αυτό που θέλουμε είναι να συνδέσουμε τους τρεις αυτούς άξονες της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με τους ασθενείς που βρίσκονται στα ψυχιατρεία. Ουσιαστικά στα ιδρύματα νοσηλεύονται δύο κατηγορίες: Οι χρόνιοι και τα οξέα περιστατικά. Οι χρόνιοι θα αποασυλοποιηθούν με βάση τον πρώτο άξονα, τα δε οξέα περιστατικά θα βγουν από το ψυχιατρείο με βάση το δεύτερο άξονα -τη δημιουργία δηλαδή ψυχιατρικών κλινικών στα γενικά νοσοκομεία.

Εκτός από τις δύο ομάδες ασθενών στα ψυχιατρεία νοσηλεύονται και τα ψυχοιατροδικαστικά υπό το άρθρο 69 του ποινικού κώδικα. Κι εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα». Του ζητώ να μου εξηγήσει τι εννοεί. «Ουσιαστικά είναι άνθρωποι που έχουν κάνει ποινικά εγκλήματα -δολοφονίες, απόπειρες βιασμούς- όμως είναι ασθενείς. Έπραξαν, δηλαδή, έχοντας το ακαταλόγιστο. Υπάρχει λοιπόν η εξής στρέβλωση: Η χώρα μας είναι από τις ελάχιστες χώρες στην Ευρώπη η οποία δεν έχει αναπτύξει ειδικές υπηρεσίες για αυτούς τους ανθρώπους. Και όταν μιλώ για ειδική υπηρεσία δεν εννοώ να έχει την έννοια της φυλάκισης, αλλά της παροχής ουσιαστικών ειδικών υπηρεσιών. Αυτή η ομάδα των ασθενών δημιουργεί κενά στην οργάνωση του συστήματος: Πολλοί νοσηλεύονται μαζί με τα οξέα περιστατικά με αποτέλεσμα να μην λαμβάνουν την ειδική φροντίδα που απαιτείται, ενώ και τα οξέα περιστατικά νοσηλεύονται με ασθενείς που δεν θα έπρεπε. Αυτή η ανορθολογική κλινική διαχείριση των νοσηλευομένων υπό το άρθρο 69 προκαλεί δυσκολίες στην ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Διότι η διαχείριση της αλλαγής απαιτεί παρακολούθηση της μεταβολής συγκεκριμένων δεικτών που δείχνουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του συστήματος. Φανταστείτε ότι δεν μπορούμε να βγάλουμε ούτε βασικούς δείκτες, όπως ας πούμε είναι η μέση διάρκεια νοσηλείας ενός ασθενούς. Η μέση διάρκεια προκύπτει αθροίζοντας το συνολικό αριθμό νοσηλειών κατά έτος διαιρώντας τον με τους ασθενείς που νοσηλεύτηκαν. Όταν όμως στο 1ο Ψυχιατρικό Τμήμα, για παράδειγμα, σε κλινική 25 κλινών για οξέα, έχω 25 ασθενείς από τους οποίους οι 4 είναι με άρθρο 69, πόσα πραγματικά οξέα περιστατικά νοσηλεύεις; Νοσηλεύεις 21 και όχι 25 όπως φαίνεται. Θέλω να πω ότι για να αξιολογήσουμε ουσιαστικά την πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης χρειαζόμαστε καθαρά δεδομένα. Για να μπορούμε να ελέγχουμε που πάμε και όταν χρειάζεται να κάνουμε τις απαραίτητες διορθώσεις».



Στρέφω τη συζήτηση στους εργαζομένους του ΨΝΑ καθότι υπάρχουν ποικίλες και δυναμικές αντιδράσεις για το επερχόμενο «λουκέτο». «Στο Δαφνί εργάζονται 1.500 επαγγελματίες της ψυχικής υγείας και 500 είναι στο Δρομοκαΐτειο. Συνολικά στα τρία μεγάλα ψυχιατρεία της χώρας (μαζί με τη Θεσσαλονίκη) υπάρχουν 2.700 εργαζόμενοι. Ξεκαθαρίζω ότι άπαντες θα απορροφηθούν στις κοινοτικές δομές που δημιουργούνται. Μάλιστα προσλαμβάνεται ήδη και επιπλέον προσωπικό. Κανείς δεν θα απολυθεί, δε θα μπει σε διαθεσιμότητα ή κινητικότητα».

Επισημαίνω στο διοικητή του ΨΝΑ κάποιες από τις «αστοχίες» που παρατηρήθηκαν κατά την αποασυλοποίηση σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ. «Δεν υπήρξαν αστοχίες όπως τουλάχιστον αφήνετε να εννοηθούν. Έχω εργαστεί σε αρκετά ευρωπαϊκά νοσοκομεία και σας διαβεβαιώ ότι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη Μ.Βρετανία, που ξεκίνησε επί Θάτσερ, συνεχίζεται επιτυχώς μέχρι σήμερα. Μάλιστα το σύστημα υγείας μεταρρυθμίζεται συνεχώς γιατί τα συστήματα υγείας είναι ένας ζωντανός οργανισμός όπως είμαστε εμείς και καθημερινά πρέπει να αλλάζουν και να προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες. Η Αμερική είναι διαφορετική περίπτωση. Κάθε χώρα να ξέρετε αναπτύσσει το δικό της σύστημα και η ίδια προβλέπει ή δεν προβλέπει κάτι. Τα πράγματα είναι συγκεκριμένα στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Ας πούμε για να μετασχηματιστεί το Δαφνί πρέπει να αναπτυχθούν 225 κλίνες στα γενικά νοσοκομεία, ώστε να καλυφθούν τα εννιά τμήματα οξέων του ΨΝΑ, με δύναμη κλινών 25 έκαστο».



«Αυτό που θέλουν είναι η εξόντωση της ψυχικής υγείας. Μας λένε ότι οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι θα μεταφερθούν σε ψυχιατρικούς τομείς των γενικών νοσοκομείων. Πως; Επιτρέπει η δεδομένη κατάσταση των γενικών νοσοκομείων κάτι τέτοιο;».

Την ίδια ώρα στην πύλη, λίγες δεκάδες μέτρα μακριά από το γραφείο του Παύλου Θεοδωράκη, έχουν συγκεντρωθεί εργαζόμενοι με λευκές ποδιές για να διαμαρτυρηθουν για το επερχόμενο κλείσιμο. Κατηφορίζουν ήσυχα προς τον κεντρικό δρόμο για να προβούν σε συμβολικό αποκλεισμό και να μοιράσουν φυλλάδια με τα αιτήματά τους. Αυτά που ζητούν είναι δημόσια και δωρεάν ψυχική υγεία με κατάργηση κάθε μορφής επιχειρηματικής δραστηριότητας, πλήρη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, πάγωμα της μεταφοράς κλινικών και υπηρεσιών, όπως και να δημιουργηθεί ένα ενιαίο δίκτυο πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης για την ψυχική υγεία, που να περιλαμβάνει τομεοποιημένα κέντρα ψυχικής υγείας, κέντρα ημέρας και στεγαστικές δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ανάλογα με την φύση της ασθένειας. Επίσης, ζητούν προσλήψεις μόνιμου προσωπικού σε όλες τις ειδικότητες, καμία παρακράτηση συντάξεων και άλλων περιουσιακών στοιχείων των ψυχικά πασχόντων και ενίσχυση των στεγνών προγραμμάτων απεξάρτησης, με πλήρη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.

«Δεν υπάρχει καμία αποασυλοποίηση των ασθενών», μου λέει ο πρόεδρος των εργαζομένων στο ΨΝΑ, Νίκος Παναγούλης. Εργάζεται εδώ και 28 χρόνια στο Δαφνί και όπως μου εξηγεί «... αυτό που θέλουν είναι η εξόντωση της ψυχικής υγείας. Μας λένε ότι οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι θα μεταφερθούν σε ψυχιατρικούς τομείς των γενικών νοσοκομείων. Πως; Επιτρέπει η δεδομένη κατάσταση των γενικών νοσοκομείων κάτι τέτοιο; Εδώ μιλάμε για ένα εθνικό σύστημα υγείας που παραπαίει και σε αυτό το σύστημα θα προσθέσουν και ανθρώπους που είναι ψυχικά ασθενείς; Πού, σε ανύπαρκτες κλινικές; Οι οποίες όπως πληροφορούμαι θα στεγαστούν σε υπόγεια και ακατάλληλους χώρους γενικών νοσοκομείων; Και με ποια χρηματοδότηση θα πραγματοποιηθούν όλα αυτά; Κοιτάνε τους αριθμούς, όχι τους ανθρώπους. Γενναιόδωρα η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτούσε για 15 χρόνια την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, τι έγινε τελικά; Που είναι οι δομές; Το Μνημόνιο αναφέρει ρητά ότι η βασική πηγή χρηματόδοτησης θα είναι ο κρατικός προϋπολογισμός και ο ΕΟΠΠΥ. Ποιος ΕΟΠΠΥ, όμως; Που χρωστάει παντού; Θα σου πω με απλά λόγια τι θα συμβεί. Τόσο οι ασθενείς που βρίσκονται σε εξωνοσοκομειακές δομές όσο και οι άνθρωποι που νοσηλεύονται μέσα θα βρεθούν με μαθηματική ακρίβεια στο δρόμο. Υποτίθεται ότι μέχρι το 2010 θα έπρεπε να λειτουργούν 80 Κέντρα Ψυχικής Υγείας. Εν τέλει λειτουργούν 40. Τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας είναι το άλφα και το ωμέγα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Με προχειρότητες δεν γίνονται τομές στην υγεία». Τον ρωτώ για το ενδεχόμενο να χαθούν θέσεις εργασίας. Όπως μου διευκρινίζει, όμως, «... δεν πρόκειται να χαθούν, έτσι πιστεύω προσωπικά. Είμαστε τόσο λίγοι που δεν γίνεται να υπάρξουν απώλειες. Τα περισσότερα τμήματα υπολειτουργούν, οπότε κάπου θα απορροφηθεί το προσωπικό. Δεν μπορώ να πω το ίδιο όμως για τους άπορους και τους ανασφάλιστους ασθενείς. Εκεί είναι το πραγματικό πρόβλημα». Ζητώ την άποψη του για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Στην κουβέντα παρεμβαίνει ο Δημήτρης Μαγριπλής, εργαζόμενος κι αυτός στο ΨΝΑ. «Είμαστε υπέρ της αποασυλοποίησης και κατά της απονοσοκομειοποίησης. Ένα νοσοκομείο μετασχηματίζεται όταν έχεις φτιάξει τους τομείς ψυχικής υγείας, τις κοινοτικές δομές και τις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Ώσπου να γίνει η μετάβαση θα πρέπει να φτιαχτεί το δίκτυο των υπηρεσιών και να γίνει ενίσχυση των ψυχιατρικών τημάτων στα γενικά νοσοκομεία. Βασικά αυτά που δεν έκαναν για χρόνια, τρώγοντας τα λεφτά, παλεύουν να τα δημιουργήσουν μέσα σε ελάχιστο χρόνο, στην πλάτη των ψυχικών ασθενών και των εργαζομένων».



«Πολλοί ασθενείς βρέθηκαν άστεγοι στα μετρό και στο περιθώριο των μεγαλουπόλεων. Δεν αποκλείεται η αθηναϊκή κοινωνία του 2020 να ζήσει ανάλογες καταστάσεις».

Βαδίζω προς το Γηροψυχιατρικό Τμήμα -στο Μποδοσάκειο νοσηλεύονται 46 υπερήλικες με χρόνιες και πολύπλοκες διαταραχές. Με υποδέχεται η προϊσταμένη νοσοκομειακού προσωπικού, Ελευθερία Μπερτσελή. «Δεν γίνονται πλέον εισαγωγές εδώ», μου εξηγεί καθώς περιφερόμαστε στους διαδρόμους του νοσοκομείου. Που και που ακούγονται φωνές ασθενών -οι νοσοκόμες τρέχουν να δουν τι συμβαίνει. Ρωτώ την προϊσταμένη αν καλύπτονται οι ανάγκες των ασθενών με το υπάρχον προσωπικό. «Όχι, έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Οι βάρδιες είναι δύο άτομα το απόγευμα, δύο τη νύχτα και τρία με τέσσερα το πρωί. Μας λείπουν τραπεζοκόμοι, ψυχολόγοι, εργοθεραπευτές, άνθρωποι που θα μπορούν να ασχοληθούν με τους ασθενείς. Εδώ τα κάνουν όλα οι νοσοκόμες. Σερβίρουμε το φαγητό, ταΐζουμε τους ανθρώπους, διότι μιλάμε για ασθενείς με βαριές διαταραχές που πρέπει να αλέσεις το φαγητό τους, τους αλλάζουμε τις πάνες, τους πηγαίνουμε μια βόλτα. Δύο άνθρωποι πρέπει να εξυπηρετήσουν 46 μέσα σε ένα απόγευμα, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν είναι καθόλου εύκολο. Πέρα από εμάς υπάρχει μόλις μία ψυχίατρος και ένας ειδικευόμενος».

Επισκέπτομαι τον κλινικό ψυχολόγο, Νίκο Μόσχο στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας. Υιοθετώντας το μοντέλο μιας ανοιχτής ψυχιατρικής φροντίδας στην κοινότητα, δημιουργείται μια ευρεία λίστα μονάδων και υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η οποία καλείται να υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση. Το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας αναμένεται να διαδραματίσει το δικό του ρόλο στις εξελίξεις. Μπορεί, όμως, να ανταπεξέλθει υπό τις παρούσες συνθήκες; Ο Νίκος Μόσχος είναι κάθετος. «Δεν μπορώ να καταλάβω πως τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, θα εξυπηρετήσουν τον έξτρα κόσμο που θα προκύψει μετά το κλείσιμο του ΨΝΑ. Για να σου δώσω ένα παράδειγμα, χθες το βράδυ στο ψυχιατρικό τμήμα της Νίκαιας, με δύναμη κλινικής 24 κρεβάτια, βάλαμε και εφτά ράντζα. Σύνολο δηλαδή 31. Κι όλα αυτά με φουλ το Δαφνί, φουλ το Δρομοκαΐτειο. Πως θα ανταπεξέλθουμε; Εδώ με τις παρούσες συνθήκες είμαστε οριακά. Φαντάζομαι πως είναι ίδια η κατάσταση στα υπόλοιπα ψυχιατρικά τμήματα της Αττικής. Λένε ότι οι υφιστάμενες ψυχιατρικές κλινικές θα διευρυνθούν. Πως θα γίνει αυτό; Χωρίς χώρους, χωρίς χρηματοδότηση; Εγώ πιστεύω ότι είναι πρακτικά αδύνατο να προχωρήσει το κλείσιμο του ΨΝΑ, εκτός κι αν διατεθούν πολλά κεφάλαια στην ψυχιατρική. Ποιος όμως θα τα δώσει αυτά τα λεφτά; Ακόμα και από το ΕΣΠΑ να τα πάρουν, πόσα θα είναι; Απαιτούνται πολλά εκατομμύρια. Αντιθέτως, με μια καλύτερη διαχείρηση του Δαφνιού και του Δρομοκαϊτείου η Αθήνα θα μπορούσε να προσφέρει αξιοπρεπείς υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Με την προοπτική του κλεισίματος επέρχεται, τολμώ να πω, η καταστροφή». Τον ρωτώ τι εννοεί «καταστροφή». «Φοβάμαι πως θα συμβεί ό,τι και στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου στα πλαίσια μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, έγιναν μεν σημαντικές αλλαγές στις ψυχιατρικές δομές, όμως το κόστος αυτών των αλλαγών το πλήρωσαν τα φτωχότερα στρώματα των ψυχικά ασθενών. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους βρέθηκαν άστεγοι στα μετρό και στο περιθώριο των μεγαλουπόλεων. Δεν αποκλείεται η αθηναϊκή κοινωνία του 2020 να ζήσει ανάλογες καταστάσεις».



Αναζητώντας τα αποτελέσματα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στο δυτικό κόσμο, παρατηρώ ότι κάθε χώρα εφάρμοσε διαφορετικής έκτασης μεταρρυθμίσεις, όμως στο τέλος διαπιστώθηκαν κοινά προβλήματα. Τα περισσότερα αφορούν την ποιότητα και την επάρκεια των προσφερόμενων υπηρεσιών σε άτομα με σοβαρές διαταραχές, την άνιση κατανομή των υπηρεσιών καθώς και την ανεπαρκή ενημέρωση της κοινότητας η οποία υποδεχόταν τον ασθενή.
Στην Αμερική, στη Μεγάλη Βρετανία ή στην Αυστραλία οι κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας απευθύνονταν κυρίως σε άτομα με κοινές ψυχικές διαταραχές (αγχώδεις διαταραχές) και όχι σε ασθενείς με σοβαρές και χρόνιες ασθένειες (όπως οι ψυχώσεις). Σύντομα η «δυσλειτουργία» έγινε ορατή. 


Στη γειτονική Ιταλία η διαδικασία της αποασυλοποίησης είχε τη μεγαλύτερη έκταση από κάθε άλλο κράτος της Ευρώπης και κρίθηκε επιτυχημένη από πολλούς. Συγκεκριμένα, με την ψήφιση του νόμου 180 το 1978, απαγορεύθηκαν οι νέες εισαγωγές ψυχικά ασθενών στα ιδρύματα, τα οποία με τον καιρό έκλεισαν και τη θέση τους πήραν νέες δομές στην κοινότητα. Αν και η Ιταλία αναμόρφωσε τις ψυχιατρικές υπηρεσίες με επιτυχία, άφησε τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας ως είχαν. Αποτέλεσμα; Οι κοινοτικές υπηρεσίες αναμέσα στη βόρεια και τη νότια Ιταλία διέφεραν αισθητά τα πρώτα χρόνια. Σε πολλές περιοχές του νότου η κοινοτική φροντίδα ήταν ανύπαρκτη, ενώ θεωρήθηκε ότι η πολιτεία εγκατέλειψε του ψυχικά ασθενείς και τις οικογένειες τους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, από την άλλη, ο Νόμος περί Κοινοτικής Ψυχικής Υγείας, το 1963, επέβαλε την αποιδρυματοποίηση, επιφέροντας μιας μαζική έξοδο ασθενών από τα άσυλα, παρόλο που απουσίαζαν, έως τότε, οι εναλλακτικές υπηρεσίες κοινοτικής ψυχικής υγείας. Στις δύο επόμενες δεκαετίες απελευθερώθηκε πλήθος ασθενών, ενώ έγιναν συστάσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για να συνδεθούν οι άτυπες κοινοτικές υπηρεσίες υποστήριξης με υπηρεσίες ψυχικής υγείας.



Στον αντίποδα, στη Μεγάλη Βρετανία και τη Φινλανδία η διαδικασία του «λουκέτου» των ψυχιατρικών ιδρυμάτων ήταν πιο σταδιακή, σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιταλία. Η αποασυλοποίηση, στη Βρετανία, ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του '50 με το κλείσιμο 45 ιδρυμάτων. Σιγά σιγά ο αριθμός των νοσηλευομένων μειώθηκε από 152.000 που ήταν το 1952 σε λιγότερους από 40.000 το 1990.

Για πολλούς ερευνητές και συγγραφείς η αποασυλοποίηση στο μεγάλο Νησί θεωρήθηκε επιτυχής. Πίσω από την αλήθεια των αριθμών, όμως, παρατηρήθηκε η εξής «ανορθογραφία»: Στην Αμερική, στη Μεγάλη Βρετανία ή στην Αυστραλία οι κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας απευθύνονταν κυρίως σε άτομα με κοινές ψυχικές διαταραχές (αγχώδεις διαταραχές) και όχι σε ασθενείς με σοβαρές και χρόνιες ασθένειες (όπως οι ψυχώσεις). Σύντομα η «δυσλειτουργία» έγινε ορατή. Ακολούθησε η Ισπανία, η οποία παρότι με την ψήφιση του Γενικού Νόμου Υγείας, το 1986, αναμόρφωσε τις παρεχόμενες ψυχικές υπηρεσίες, δεν κατάφερε όμως ποτέ να δημιουργήσει επαρκείς ενδιάμεσες δομές για τους αποασυλοποιημένους στην κοινότητα. Σαν αποτέλεσμα κάποια παλαιά ψυχιατρικά νοσοκομεία διατηρούνται έως τις μέρες μας, περιθάλπτοντας ασθενείς με σοβαρές ψυχικές διαταραχές.



Ο Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου είναι ο διευθυντής του 9 ου ψυχιατρικού τμήματος του ΨΝΑ και ένας από τους λιγοστούς επαγγελματίες του χώρου που έχει ζήσει, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του '80, τις πολλαπλές προσπάθειες της χώρας να μεταρρυθμίσει τα ψυχιατρικά ιδρύματα. Τον ρωτώ αν τελικά έπειτα από τρεις σχεδόν δεκαετίες, μπορούμε να μιλήσουμε για «ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα». «Καταρχάς, αυτό που πρέπει να ρωτήσει κανείς είναι τι σημαίνει επί της ουσίας ψυχιατρική μεταρρύθμιση -διαχωρίζοντας την αποιδρυματοποίηση από την απονοσοκομειοποίηση. Αποιδρυματοποίηση σημαίνει να πάμε πέρα από το θεσμό, να τον υποκαταστήσουμε με εναλλακτικές δομές στην κοινότητα όπου εκεί δεν θα καταστέλουμε ή θα καταπιέζουμε τον ψυχικά πάσχοντα, αλλά θα προσπαθήσουμε, οι λειτουργοί, να δημιουργήσουμε μια ωφέλιμη για τον ίδιο σχέση. Η απονοσοκομειοποίηση από την άλλη, είναι ένας τελείως διαφορετικός άξονας, ο οποίος ξεκίνησε στις ΗΠΑ την εποχή του Ρήγκαν. Τότε στο πνεύμα του νεοφιλελευθερισμού έκλεισαν όλα τα ψυχιατρικά ιδρύματα χωρίς να έχουν δημιουργηθεί όμως δομές στην κοινότητα για να φιλοξενήσουν αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι οι περισσότεροι εξ αυτών βρέθηκαν από τη μια στιγμή στην άλλη να διαμένουν, ως άστεγοι, κάτω από γέφυρες και σε δημόσια πάρκα, αφού δεν είχε προβλεφθεί το υποστηρικτικό δίκτυο που θα τους οδηγούσε στην ομαλή κοινωνική επανένταξη.



Δυστυχώς η σκληρή λογική της απονοσοκομειοποίησης χαρακτηρίζει σήμερα και την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς με ποιο τρόπο έκλεισαν τα ψυχιατρικά ιδρύματα στην ελληνική επαρχία. Δεν έγινε ουσιαστική μεταρρύθμιση σε κανένα από αυτά, ούτε δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες δομές στην κοινότητα -αν εξαιρέσει κανείς τα Χανιά όπου πράγματι υπάρχει ένα εναλλακτικό υποστηρικτικό δίκτυο. Σε άλλες περιοχές, όμως, όπως στη δυτική Μακεδονία, μόλις έκλεισαν τα ιδρύματα αυξήθηκαν αμέσως οι ιδιωτικές κλινικές. Βασικά, αυτό που έκαναν καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος "Ψυχαργώς" δεν ήταν αποιδρυματοποίηση, δηλαδή, ξεπέρασμα του ψυχιατρείου, με την δημιουργία ενός εναλλακτικού, ολοκληρωμένου δικτύου τομεοποιημένων κοινοτικών υπηρεσιών (με βασικό άξονα το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, διασυνδεδεμένο με μια κλινική γενικού νοσκομείου) αλλά, απλώς, η μεταστέγαση των ασθενών - μια μεταστέγαση που αναπαρήγαγε σε μεγάλο βαθμό τα ιδρυματικά χαρακτηριστικά του ψυχιατρείου. Μια μεταστέγαση που πλέον είναι και αυτή αδύνατη γιατί και κενές κλίνες δεν υπάρχουν στις στεγαστικές δομές και κονδύλια δεν διατίθενται για τη δημουργία καινούργων. Ετσι, όσοι έχουν ανάγκη στέγασης και φιλοξενίας, θα πετιούνται στο δρόμο. Συνεπώς όλα αυτά τα χρόνια η λειτουργία του συστήματος δεν άλλαξε. Απόδειξη ότι, ύστερα από 30 χρόνια "μεταρρύθμισης", το 55% των νοσηλειών στις ψυχατρικές μονάδες εξακολουθύν να είναι ακούσιες, με εντολή του εισαγγελέα».



Την ίδια ώρα ο Θεόδωρος Μεγαλοοικονόμου είναι βέβαιος ότι τα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων δεν θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της μεταρρύθμισης. «Το προσωπικό δεν επαρκεί, οι βάρδιες δε βγαίνουν, οι διάδρομοι είναι γεμάτοι ράντζα στα γενικά νοσοκομεία. Κάπου 30 έχει ο Ευαγγελισμός, στην ίδια κατάσταση είναι το Γεννηματάς και άλλα νοσοκομεία. Στην Ελλάδα συμβαίνει το εξής παράδοξο στην ψυχική υγεία: Έχουμε -πριν από τη μεταρρύθμιση- λιγότερες κλίνες από ό,τι θα απαιτούσε η ίδια η μεταρρύθμιση. Στην Τεργέστη όπου η πόλη έχει το πλέον ανεπτυγμένο δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών στην Ευρώπη υπάρχουν 38 κρεβάτια για 240.000 πληθυσμό. Αν κάνεις την αναγωγή, στον πληθυσμό της Ελλάδας, θα έπρεπε να υπάρχουν εδώ περίπου 1.700 κλίνες. Ξέρεις πόσες υπάρχουν; Λιγότερες από 1.300. Χωρίς καν αξιόλογο υποστηρικτικό δίκτυο στην κοινότητα! Για ποια μεταρρύθμιση μιλάμε; Πρόκειται για διάλυση».






ΠΗΓΗ:

http://www.vice.com/gr/read/psyciatriki-metarrythmisi-ellada/page/0(accessed 3.3.15)

Sunday 1 March 2015

Κανείς δεν σου ‘μαθε το δρόμο για το εμείς

Artist: Peter Lindbergh


Τι φταις αλήθεια.
Κανείς δε σου ‘μαθε το δρόμο για το «εμείς».



Και το χειρότερο, κανένας δε σε εκπαίδευσε να επενδύεις στο «εγώ».
Σαν επαίτης εκλιπαρείς μπροστά στην πόρτα του «εσείς».


Έσπασες αμέτρητες φορές τα μούτρα σου, προσπαθώντας ανάμεσα σε σκοτάδια ν’ ανακαλύψεις το «εσύ».
Σ’ έπιασε πάντα πανικός στη θέα και στη σκέψη του «αυτοί».


Και στην απελπισία, στο χαμό σου, φώναζε «Αυτός! Αυτός!»
Κι έπιασες ένα πιστόλι, να πολεμάς.


Τι φταις!





ΑΛΚΥΟΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ – «Ξεφυλλίζοντας τη σιωπή»
Εκδόσεις: ΚΑΛΕΝΤΗΣ 2004



Πηγή: 
http://www.thessalonikiartsandculture.gr/blog/epilegmena-arthra/kaneis-den-sou-mathe-to-dromo-gia-to-emeis#.VPLi9_msVE4(accessed 1.3.15)

Thessaloniki Arts and Culture, http://www.thessalonikiartsandculture.gr/


Basic Information About Voices & Visions


This page contains some basic information about voices, visions and other unusual sensory perceptions. If you feel you know little about the experience of hearing voices or seeing visions, it’s a good place to start. However if you already know the basics and would like some more detailed information, check out the ‘About Voices‘ and ‘Personal Experiences‘ sections.

What Are Voices & Visions?

When we talk about voices and visions, we simply mean someone is hearing, seeing or sensing something that others around them aren’t. These experiences can include all five senses, hearing, sight, smell, taste and touch. These experiences can occur in one sense at a time (hearing a voice, for example, or smelling something), but they can also happen in combination.

For some, these experiences can be comforting. For example, someone who is lonely may really value a voice that becomes a trusted confidant. A person who has recently lost someone they care about may benefit from talking to them at the end of the day, or smelling their perfume/aftershave. Others find these experiences to be a source of inspiration. Authors, for example, sometimes talk about how the characters can come to life and write the story for them. However, for some people these voices and visions can be extremely distressing – criticising, threatening or causing confusion.

How Common Is It?

Statistics vary, but it’s generally accepted that between 3 and 10% of the population hear voices that other people don’t. If you include one off experiences (like hearing someone call your name when you’re out shopping, or feeling your phone vibrate in your pocket) this figure goes up to 75%. So, having at least one experience of hearing or seeing something that others around you don’t is incredibly common. Those that have never had this experience are in the minority.

A number of famous and important people (past and present) have experience of hearing or seeing things that other people don’t. Without these people, the world would be a very different place. This list of famous people who have talked or written about hearing voices includes: Gandhi, Socrates, Joan of Arc, Freud, Anthony Hopkins, Philip K Dick, John Frusciante, Carlos Santana, Robert Schumann, John Forbes Nash, Zoe Wannamaker and Charles Dickens.

What’s It Like?

We’re all unique, so it’s unsurprising that voices and visions can be equally individual in terms of their identity, content, interpretation and impact. The following gives a brief overview. If you don’t recognise your experience here, that doesn’t mean you’re ‘weird’ or ‘unusual’.

Voices

Some people hear voices talking when no-one is around. These could be like the voices of people they know, or complete strangers. They might hear many voices, or just one. Voices can shout, whisper, be clear or muffled. They can speak in sentences or say single words. These voices can be male, female, genderless, old or young. Sometimes they have names, but not always. Voices can speak constantly (24/7), but they can also utter occasional words or phrases. People can hear other types of sounds too, including knocking, rustling, crying, screaming or music.

Some voices can be positive – providing the support and encouragement someone needs to get through the day. Other voices can be confusing, perhaps echoing thoughts or repeating strange phrases. Some voices can be very frightening, saying things that are critical, threatening or commanding. Voices can claim to have great power and knowledge, which can sometimes leave the voice-hearer feeling scared and powerless. Some voices can leave a person feeling very vulnerable and exposed (e.g. hearing a crowd of people jeering at you, or discussing intimate details of your life).

Visions

Some people see things that others don’t. These visions can be very clear and realistic, but they can also include fuzzy shapes, shadows and beams of light. Some people see the voices that they hear, others see insects or spiders. For some, the visions are very complex (like entering into another world). For others, the visions sit alongside their everyday world (an added box, person or animal for example). Sometimes, it can seem as if people or objects are changing shape. Their faces may turn to stone, they may be surrounded by a coloured aura or, for example, their eyes may change colour. As with voices, these visions can be reassuring, funny, frightening or distracting.

Smells

Some people smell things that remind them of their past. This could be something nice, like a loved one’s perfume/aftershave or a favourite food.

Sometimes people smell things that remind them of a particularly traumatic experience. For example, someone who survived a house fire may smell smoke when they feel anxious. Someone who was hurt by someone wearing a particular scent may, sometimes, smell this when there is no-one there to account for it. This can be extremely frightening, especially if they don’t recognise that this sensory experience comes from the past.

For others, the smell isn’t linked to a particular memory or traumatic event. For example, some people smell gas, burning or rotting food. These smells can feel very real and leave them fearing for their safety.

Taste

It can be difficult for someone to know that they’re tasting something that others can’t – unless they get someone else to try it too. This can make taste experiences particularly difficult to deal with. Some people get a strong bitter taste in their food or drink and, understandably, start to worry that there is something wrong with it. This can lead people to worry that they are being poisoned, or that someone is tampering with their food. Others have taste sensations when they are not eating. This might be when they are hearing a voice, watching a TV programme or thinking about something. These taste sensations can be pleasant (e.g. chocolate or a favourite food), but they can also be unnerving or unpleasant (e.g. something bitter or metallic).

Feeling (touch)

Some people can feel things on their skin when there doesn’t seem to be anything there. They might feel something crawling over their skin, tickling them or pushing them. Sometimes people feel something underneath their skin, and this can lead them to feel really worried about what is happening to their body.

Understandably these experiences can be very confusing and frightening. It’s not as simple as this, though. For others, these experiences can be reassuring. Someone who feels lonely and hears a reassuring voice may feel comforted if they feel a hand on their shoulder. They might interpret it as a sign that the voice is trying to support them.

Why Do People Hear Voices

There are lots of different theories and ideas to explain why people hear voices or see visions. These include:
A special gift or sensitivity
Trauma or adverse life experiences
Dissociation
Spiritual experiences
Biochemical (e.g. excess dopamine)
Paranormal experiences
Emotional distress
Physical health problems
Cognitive error (misattribution of ‘internal speech’)
Individual difference

The truth is that we do not know why people hear voices or see visions. As the experience is so diverse, it’s likely that there are a number of different explanations. Whilst this can be frustrating for those who feel confused and would like a simple answer or some certainty, it means that the most important explanation is the one that the voice-hearer themselves finds useful. It is important not to impose your own belief on someone else’s experience – this is fundamental to the Hearing Voices Network approach. Rather than providing a dogmatic view of voice-hearing, we recognise and celebrate a festival of explanations.

Whatever someone believes about their experiences, the most important thing is to find ways of dealing with that belief and finding some sense of power, control and hope within it.

Is Recovery Possible?

At the Hearing Voices Network we use the word recovery to mean ‘living the life you choose, not the life others choose for you’ (whether those others are family, friends, workers or voices). Many people who hear voices simply don’t need to recover – they are already living lives that they love. The voices might enhance their wellbeing, or their experiences may simply not detract from it.

For those who have particularly overwhelming experiences that lead them into the mental health services, recovery can feel like a distant dream. The good news is that people can, and do, find ways to deal with (and recover from) distressing voices. Perhaps more importantly, people can also recover from the situations that can make voices and visions so hard to deal with. Many people who recover continue to hear voices. Sometimes these voices change during the recovery process (being an ally, rather than an attacker). Other times these voices become quieter, less intrusive or even disappear altogether. Others find that the voices stay the same, but that they are no longer ruled by them. They feel stronger and more able to choose whether to listen to the voices or not.

We have witnessed many amazing journeys of recovery in the Hearing Voices Network. These journeys are, by their very nature, very individual. However, these journeys have led us to believe that no matter how overwhelmed or distressed the person is by their experiences (or whatever labels they have collected throughout their time in the mental health system) – recovery IS possible.


243 responses to “Basic Information About Voices & Visions”
Helen June 2, 2013 at 6:52 pm | Permalink | Reply


Thank god for your website. I’ve been hearing muffled conversations when theres no one even in the house, feeling that some things crawling on me when there’s nothing, and I see dark shapes once in awhile. I thought I was insane or something, but this helped. My mom said I did strange, disturbing things when I was asleep, like just sit up in my bed all night. Does that have anything to do with it?
HVN July 28, 2013 at 1:44 pm | Permalink | Reply


Hi Helen, I’m glad you’ve found our website useful. Sometimes it’s just good to know that you’re not alone in all this. I’m not sure if what you hear/feel is linked to your experiences when you’re asleep – everyone’s different, so there’s no hard and fast rules. Have you noticed anything that seems to trigger these experiences or do they seem to occur randomly? I hope you check out our Getting help and support page so you can find someone to talk to about these things.
tom foley June 11, 2013 at 11:50 pm | Permalink | Reply


i am 29 male and have recently heard voices mostly they are aggressive towards me an my world,they have ruined my life in ways but i am getting it back together piece by piece. firstly id like to say how many people and services have helped me a lot and family have been here so i am lucky. secondly i am mixed opinion on what causes them and wether they are spirits or paranormal, im sure science isnt advanced enough to get it yet and i know its not just an illness i am certain its a gift eg we can hear or hack into another wave length or similar, i have 1 voice who has been 3 times and told me 3 things and instantly they happened and it wasnt my imagination as i would of never thought these incidents up,so i am sure in some cases voices are something we cant explain, anyone feel free to drop me an email for a chat anytime as it is interesting to hear others beliefs and opinions etc take care everyone and keep an open mind as we could be enlightened ones and not all sick like most believe.peace and love to you all
agnes May 27, 2014 at 4:12 pm | Permalink | Reply


yea i no where you are coming from i was told when i was 4/5 years old i had second sight but now in my 50,s i have been told i have border line persanalty disorder wich im being treated for and i still hear and see people its not as scary for me .
nat January 27, 2015 at 1:26 am | Permalink | Reply


I also had a very aggressive voice advising me to not date a person he I believe it was a he told me what my consequences would be if I did and I tell u not that it was a right everything that was said happened but at the time I thought I’m just worrying because I’m a very very paranoid person and so decided to go with my heart
Fuzyhamster June 12, 2013 at 9:46 am | Permalink | Reply


I’ve had a creature of sorts follow me around and talk to me since I was maybe 12? I have seen things since I was about 4 or 5 years old but quickly learned that this was not a normal behavior and kept quiet about it.

The creature (reptilian of sorts, though can change form) isn’t really threatening, but maybe because I’ve known him for so long. I can go weeks without hearing or seeing him, and sometimes it’s constant. I rarely see him full-on in reality. It’s hard to explain, but it’s like if your thoughts are half-way brought into reality. You can see it, but you can’t. You can hear it, but you can’t. There have been times where I have seen him fully, felt him touch me, heard him clearly, but those times are rare.

He can be really harsh but not in an unbearable way. He shows me life though a very aggressive and negative way… that has a very clear, positive, and valid point. ie asking me why I don’t just punch someone in the face and expecting me to give a good reason why I SHOULDN’T. (I get chewed out for being snarky) He never encourages me to be a terrible person, he wants me to grow. He just has a really odd way to go about it. Sometimes he can be an utter shit and makes fun of me, but it isn’t threatening. He makes sure I face problems head on, not avoid them. He can be super annoying, but not necessarily a negative thing in my life.
HVN July 28, 2013 at 1:55 pm | Permalink | Reply


Hi there. Thanks for sharing your experiences here. Many people find it’s not the experience itself that causes the problem, but the way we feel about it / understand it. It sounds like you’ve got a really helpful way of using this experience to help, not hinder you. If you ever find it harder to deal with or make sense of what he says, or just want to talk with someone about it, please do. It’s sad that we feel we have to keep quiet about things that are out of the ‘normal’ range of things, but talking with others who don’t judge you can really help.
Charley June 17, 2013 at 1:03 pm | Permalink | Reply


Glad i’m not the only one thought I was going insane, everyday i’ll hear someone call my name directly behind me when i’m out but when I look back literally no one is there, also I hear random voices or noises when i’m at home alone, can be freaky at times, or ill see things move or something just at the side of me but when I look its gone. Its the same with smells, the other day when I was home alone I went to stand up and there was a strong smell of some perfume similar to coconut and then it was gone and no one in my house has perfume. i’m 18 now and this has been happening for the past 2 years, id say it scares me but it doesn’t cause I’m into the whole paranormal stuff, just thought I share my experiences.
Sherri June 17, 2013 at 1:46 pm | Permalink | Reply


All my life I have experienced odd things, the fondest memory i have is from the age 6 an apparition of a man was standing by my bed, I could hear him clearly calling out the phrase Niecie mesie, and saying I didnt do this. I was scared that I blocked him out. At the age of 24 I saw a picture of this man in my sisters photo album. I was told this was my uncle who killed him self when I was just 18 months old and that he had a nick name for me which was niecie mesie.
When I was 28 my father past away and I was having it rough, I heard his voice tell me ” watch him closely. over and over again I was hearing it for about a good hour. I tried to ignore it but I couldnt. That night my boyfriend of three years left me.
I hear random things, colors, numbers, dates, names, I have even seen things that have not happened but this is not as common.
One example of this is back in 1996 I was with a bunch of friends walking down the road I stopped and stared at this brick wall. my friends were all there saying my name but i was in a trance so they say, but I saw a red sports car speeding down the road and slammed into this wall. Just an hour later walking back home there it was this red car mangled by the wall.
Just last week I was working with this guy I like alot, as we stood near each other I was hearing march, march ,march 16th I couldnt ignore this it was so loud in my head that without hesitation I turned and looked at this guy and said ” is your birthday im March?” he replied yeah it is. I wanted to just keep my mouth shut but no my words just kept coming. I then wanted to ask if it was the 16th but instead I said is it in the teens, he said yes thats when I said is ti the 16th, I think I might have spooked him and a few other coworkers. Some have called me a stalker others just call me weird.
Please if anyone can help me please please comment back.
This guy is like my happiness when he is around he puts a smile on my face. my heart races, the butterflies swim in my stomach like the fish in the sea. How does one explain how these things happen
HVN July 28, 2013 at 2:00 pm | Permalink | Reply


Hi Sherri. That sounds quite difficult to manage, having a sense of things that you can’t quite explain – but also having to deal with other people’s reactions to it. Making sense of it isn’t easy, but do you have anyone you can talk to who will listen to you?
nat January 27, 2015 at 1:46 am | Permalink | Reply


I spouted out no it was on a Sunday that my grandma in law had passed away because my partner came upstairs to tell me she had passed away on Monday and someone shouted in my head “No she passed on the Sabbath day because that’s what she would have wanted as she was a very Christian lady who fellow shipped every Sunday at church. It was sad because we wanted to visit her at the mc millon hospice as she was ready to pass away that was on Friday but we took the decision not to go because we was unsure when the last coach time would bring us back home the same day as we had a babysitter for that day only
ethan June 19, 2013 at 9:28 pm | Permalink | Reply


i keep seeing stuff in my uncles house such as figures of a man running down the hall i also keep hearing voices and footsteps if anyone funny thing is my grandpa died there years ago if anyone else is experiencing things please make me feel better by telling me so
james June 21, 2013 at 12:08 am | Permalink | Reply


i sometimes hear different voices as in if i was watching a tv show i would hear the result of the show in my head i never really cared too much but today was more extrordinary i was watching spain play tahiti and it was 4-0 to spain i had a bet on as i do and then suddenly in a very faded out foreign voice (im irish) i heard the voice saying ten nil spain as the game went on and spain kept scoring goals i start thinking please dont be ten nil please dont be ten nil cause the game is in live play so that meaning the 10 nil result hasnt happened yet freaks me out, they won 10 nil in the end . have you ever heard of anything like this before
HVN July 28, 2013 at 5:30 pm | Permalink | Reply


Hi James. I can understand why that would have freaked you out. I’ve heard (and met) people who have what they would call an acute sensitivity or awareness for things. I’ve also met people who hear voices who predict things that sometimes come true. The challenge for these people, in my experience, is working out whether the voices have special knowledge, whether they’re reacting to their own intuition/gut instinct or whether it’s a co-incidence/chance. Everyone is different, though, and it can be combination of these. Have you got anyone to talk to about this?
Rachel Van Den Bergen July 10, 2013 at 8:17 pm | Permalink | Reply


I often hear voices from past books I have read. At first I didn’t know what these voices were about. Some of the voices are from books I read as a child. I also hear music and singing.
James Shayler November 25, 2013 at 10:07 am | Permalink | Reply


I hear 3 voices a girl , mother and father . Mother name is nancy
Father is name Robert . I don’t here them any more, but the girl
Talked to me every day and night. I also here there voice strong of
Noise of moving cars.



SOURCE:
http://www.hearing-voices.org/voices-visions/(accessed 1.3.15)