Ηαυτοκτονία στη λογοτεχνία είναι περισσότερο συχνή (ευτυχώς) από ό,τι στην πραγματική ζωή. Τι θα ήταν τα μεγάλα έργα της λογοτεχνίας, όπως η «Άννα Καρένινα», η «Μαντάμ Μποβαρύ», η «Έντα Γκάμπλερ», οι αρχαίες τραγωδίες, τα σαιξπηρικά δράματα, χωρίς ένα στοιχείο πλοκής όπως η αυτοκτονία και το ειδικό βάρος που αυτή φέρει;
Βέβαια, η αυτοκτονία στη λογοτεχνία δεν έχει (ούτε πρέπει απαραιτήτως να έχει) μεγάλη συνάφεια με την αυτοκτονία στη ζωή: η πρώτη είναι, εκ των πραγμάτων, πιο εξιδανικευμένη, πιο αποσπασματική, πιο αινιγματική. Η αυτοκτονία στη λογοτεχνία είναι η αυτοκτονία ως μεταφορά, ενδύεται συχνά έναν μανδύα αλληγορίας. Αυτό δεν σημαίνει πως πολλές από τις γνήσιες υπαρξιακές αγωνίες που συνδέονται με την αυτοκτονία δεν μεταφέρονται συχνά αυτούσιες στο χαρτί. Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Πρόληψης της αυτοκτονίας, ας κάνουμε μία βουτιά σε μερικά (τρόπον τινά) αυτοκτονικά αναγνώσματα.
Δέκα βιβλία με θεματική την αυτοκτονία (8 μυθοπλαστικά + 2 μη μυθοπλαστικά)
1. Αυτόχειρες Παρθένοι του Τζέφρι Ευγενίδη (εκδ. Libro)
Προτού το μάθουμε με την αέρινη αισθητική της Σοφία Κόπολα, το παρθενικό βιβλίο του Ελληνοαμερικανού συγγραφέα έγινε το απόλυτο suicide book της δεκαετίας του ’90. Η ιστορία των πέντε αδελφών Λίσμπον, που υπνοβατούν από μια ζωή καταπίεσης και ανεπίγνωστης κατάθλιψης προς την ανυπαρξία τους (με διάφορους τρόπους, από γκάζι μέχρι χάπια) στοίχειωσε μια γενιά αναγνωστών.
2. Η Κάθοδος των Τεσσάρων του Νικ Χόρνμπι (εκδ. Πατάκης)
Το πιο απολαυστικό και ανέλπιστα feel good «αυτοκτονικό» μυθιστόρημα των τελευταίων ετών, με ήρωες τέσσερις απελπισμένους Βρετανούς που συναντιούνται ένα βράδυ σε ένα από τα στάνταρ σημεία αυτοκτονίας του Λονδίνου και δίνουν μεταξύ τους μια συμφωνία – να αναβάλουν μέχρι νεωτέρας την αυτοκτονία τους – με απρόσμενα αποτελέσματα.
3. Η Κυρία Νταλογουέι της Βιρτζίνια Γουλφ (εκδ. Μεταίχμιο)
Η απώλεια και όχι η αυτοχειρία αυτή καθεαυτή φαίνεται να είναι η θεματική του εξαιρετικά αυτού πολυσύνθετου – και κομβικού για τη μοντερνιστική λογοτεχνία – μυθιστορήματος της Γουλφ. Ποιος μπορεί όμως να ξεχάσει τον αυτοκτονικό Σέπτιμους Γουόρεν Σμιθ και τη σταθερή του πορεία προς ένα άλμα από το παράθυρο;
4. Οι Ώρες του Μάικλ Κάνιγχαμ (εκδ. Λιβάνη)
Companion piece της «Κυρίας Νταλογουέι», εμπνευσμένο από το προαναφερθέν βιβλίο, εξιστορεί τις ιστορίες τριών γυναικών σε τρεις διαφορετικές εποχές, μία εξ αυτών και η ίδια η αυτόχειρας Γουλφ. Οι ήρωες του βιβλίου φλερτάρουν με τη ζωή όσο και με την απεγνωσμένη έξοδο από αυτή.
5. Ο Γυάλινος Κώδων της Σύλβια Πλαθ (εκδ. Μελάνι)
Το ημιαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Πλαθ πραγματεύεται τις περιπέτειές της στη Νέα Υόρκη το καλοκαίρι του 1953, όταν, ενώ έκανε την πρακτική της άσκηση σε γυναικείο περιοδικό, υπέφερε από κατάθλιψη και επιχείρησε να αυτοκτονήσει, προτού οδηγηθεί σε ψυχιατρική κλινική. Όλα αυτά δέκα χρόνια πριν την επιτυχημένη τελικά απόπειρά της.
6. The Book of Bunny Suicides του Άντι Ρίλεϊ
Το πιο αστείο βιβλίο για αυτοκτονίες που θα διαβάσετε ποτέ. Δεκάδες εικονογραφημένοι τρόποι για να αυτοκτονήσει ένα δυστυχισμένο λαγουδάκι. Λόγω της επιτυχίας του, γέννησε και σίκουελ, το Return of the Bunny Suicides.
7. Ο Μύθος του Σίσυφου του Αλμπέρ Καμί (εκδ. Καστανιώτη)
«Η αυτοκτονία είναι το μόνο φιλοσοφικό πρόβλημα», διακηρύσσει ο Καμί στην πραγματεία του – και καταλήγει πως η μοναδική λύση απέναντι στην εγγενώς παράλογη και χωρίς ελπίδα ζωή μας δεν είναι η αυτοκτονία, αλλά μία αενάως επαναστατημένη στάση.
8. Καληνύχτα, Μητέρα της Μάρσα Νόρμαν (εκδ. Θέατρο Αργώ)
Μια απογοητευμένη με τη ζωή γυναίκα ανακοινώνει στη μητέρα της ότι σκοπεύει να αυτοκτονήσει και της αφήνει τις τελευταίες της οδηγίες. Ακολουθεί μία τεράστια μάχη θέλησης, πριν το συγκλονιστικό φιναλέ. Έχει ανέβει και στο ελληνικό θέατρο, με ηθοποιούς όπως η Τζένη Ρουσσέα, η Δέσποινα Μπεμπεδέλη και η Αιμιλία Υψηλάντη.
9. Αυτοκτονία του Εμίλ Ντιρκέμ
Μπορεί να είναι παρωχημένη σε αρκετά πράγματα, αλλά δεν παύει να είναι η πρώτη σοβαρή επιστημονική μελέτη για τις κοινωνιολογικές προεκτάσεις της αυτοκτονίας. Και η πρώτη που πιστοποίησε στοιχεία που σήμερα λαμβάνουμε ως δεδομένα, π.χ. ότι οι άνδρες αυτοκτονούν περισσότερο, ότι η αυτοκτονία απαντάται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες κλπ.
10. Τα Πάθη του Νεαρού Βέρθερου του Γκαίτε (εκδ. Άγρα)
Ο κατεξοχήν ρομαντικός ήρωας που έγινε έμβλημα της αυτοκτονίας από έρωτα και ενέπνευσε κύμα μιμητών τον 18ο αιώνα – όχι μόνο στο ντύσιμο και το στυλ αλλά και στις απόπειρες.
ΠΗΓΗ:
No comments:
Post a Comment