Δίαιτες της μόδας και μαγικά ραβδιά

Aναζητούμε τη μαγική δίαιτα και την ίδια στιγμή απομακρυνόμαστε από τη μεσογειακή διατροφή, που αποδεδειγμένα έχει ευεργετικά αποτελέσματα. SHUTTERSTOCK



Το ρολόι δείχνει 16.15. Απομένουν σκάρτες τρεις ώρες. Στις 7 μ.μ. αντίο βραδινό φαγητό, έχετε γεια αναψυκτικά, εις το επανιδείν φιστίκια, σοκολατάκια, ποπ κορν και υπόλοιπες αλμυρές και γλυκιές απολαύσεις αυτής της ζωής. Ραντεβού πάλι στις 9 το πρωί. Ομολογώ πως οι πρώτες ημέρες της διαλειμματικής νηστείας (γνωστής και ως ενδιάμεσης ή διαλείπουσας) υπήρξαν πρόκληση. Η δίαιτα της μόδας προϋποθέτει την καθημερινή 14ωρη ή 16ωρη αποχή από το φαγητό και την κατανάλωση όλων των θερμίδων της ημέρας μέσα σε ένα οκτάωρο (ή δεκάωρο). Μου είχε ακουστεί ελαφρώς πιο εύκολη από την άλλη εκδοχή της ίδιας διατροφής, στην οποία τις πέντε ημέρες της εβδομάδας τρως κανονικά και τις υπόλοιπες δύο καταναλώνεις περίπου 500 θερμίδες την ημέρα. Σε κάθε περίπτωση και οι δύο έμοιαζαν πιο υγιεινή επιλογή από την άλλη μεγάλη μόδα της εποχής, την keto diet, στην οποία καλείσαι να καταναλώνεις κατά βάση λιπαρά. Αλλά περί ορέξεως...

«Και στις διατροφές αλλάζουν οι μόδες ή επανακυκλοφορούν οι ίδιες δίαιτες με άλλα ονόματα για να προσελκύσουν νέο κοινό», αναφέρει στην «Κ» η κλινική διαιτολόγος - διατροφολόγος στο ΓΝΑ Λαϊκό κ. Λιάνα Πούλια. «Πριν από πέντε χρόνια ήταν της μόδας η δίαιτα ducan (σ.σ. βασιζόταν στην κατανάλωση πρωτεϊνών, άπαχων γαλακτοκομικών και μειωμένων υδατανθράκων), η οποία είναι αντίστοιχη της κετογονικής που βρίσκεται τώρα στο προσκήνιο». Οπως λέει, η keto είναι μια διατροφή πολύ πλούσια σε λιπαρά και εξαιρετικά χαμηλή σε υδατάνθρακες, η οποία έχει ως αποτέλεσμα να τροποποιείται ο μεταβολισμός και να χρησιμοποιεί το λίπος για άμεση παραγωγή ενέργειας και για τροφή του εγκεφάλου (υπό κανονικές συνθήκες, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί υδατάνθρακες). «Η κετογονική δίαιτα συγκέντρωσε μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον γιατί είχε θετικά αποτελέσματα στη βελτίωση των συμπτωμάτων της επιληψίας. Απέκτησε μεγάλη δημοφιλία τα τελευταία δύο χρόνια κυρίως γιατί έχει πολύ άμεσα αποτελέσματα στην απώλεια σωματικού βάρους. Ωστόσο, μπορεί να είναι επικίνδυνη διατροφή για ανθρώπους με καρδιαγγειακά προβλήματα, καθώς είναι πλούσια σε κορεσμένα λίπη, μπορεί να προκαλέσει ή και να επιδεινώσει τη λιπώδη διήθηση στο ήπαρ λόγω της μεγάλης πρόσληψης λιπαρών και αντενδείκνυται φυσικά στις εγκύους, αφού το έμβρυο έχει ανάγκη τη γλυκόζη για να αναπτυχθεί.

Παράλληλα, προκαλεί και άλλες παρενέργειες όπως δυσκοιλιότητα, δυσοσμία του στόματος, μείωση της αθλητικής απόδοσης και απώλεια μυϊκού ιστού, ιδίως αν η ταχεία μείωση του σωματικού βάρους δεν συνοδεύεται από σωματική δραστηριότητα. Μετά ένα διάστημα είναι δύσκολη η συμμόρφωση με αυτή τη διατροφή. Δεν είναι δυνατόν να μην τρως για πάντα δημητριακά και φρούτα!».

Η διαλείπουσα νηστεία φαίνεται να έχει θετικά αποτελέσματα στη ρύθμιση του σωματικού βάρους, αλλά και στη ρύθμιση του σακχάρου «κινητοποιώντας το πάγκρεας να λειτουργήσει καλύτερα». Πρόσφατα ομάδα ενδοκρινολόγων και κλινικών διατροφολόγων «έτρεξαν» σε περίπου 20 ασθενείς στο Λαϊκό Νοσοκομείο πρωτόκολλο αυτής της διατροφής με εντυπωσιακά αποτελέσματα (και απώλεια βάρους). «Ηταν χαρακτηριστικό ότι όλοι –από τους νοσηλευτές μέχρι τους ασθενείς– μας ρώταγαν για αυτή τη διατροφή. Είναι πολύ της μόδας γιατί είναι σχετικά “εύκολη” δίαιτα ειδικά για άτομα με έντονη κοινωνική ζωή», λέει η κ. Πούλια.

Ο βιγκανισμός είναι επίσης μια δημοφιλής διατροφή - στάση ζωής. «Παρατηρούμε ότι είναι πολύ διαδεδομένος στους εφήβους. Βλέπουμε επίσης πολλά παιδιά που δείχνουν υπερβολική προσήλωση στην επιλογή υγιεινών τροφίμων, γεγονός που ακροβατεί στα όρια των διαταραχών λήψης τροφής (σ.σ. νευρική ορθορεξία)». Σύμφωνα με την κ. Πούλια, καθώς ο βιγκανισμός είναι δίαιτα χαμηλή σε ασβέστιο, δεν ενδείκνυται για εφήβους. «Ο άνθρωπος στην εφηβεία χτίζει τον σκελετό του. Αν η διατροφή δεν έχει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας και γαλακτοκομικά είναι ακατάλληλη για εφήβους. Γενικά οι γονείς πρέπει να προβληματίζονται όταν τα παιδιά τους επιδιώκουν με αυτοσχέδιους τρόπους να χάνουν βάρος, ενώ ουσιαστικά το σωματικό τους βάρος είναι απόλυτα φυσιολογικό».

Υπάρχουν γκρουπ σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προχωρούν σε διατροφικές συστάσεις, παντελώς ανυπόστατες, ενώ σε μερικές περιπτώσεις γίνεται και προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων. SHUTTERSTOCK

Το οξύμωρο

Την εποχή της εικόνας, αναζητούμε μαγικές λύσεις. «Προσλαμβάνουμε βάρος σε βάθος δεκαετίας και θέλουμε να το χάσουμε σε ένα μήνα, χωρίς να σκεφτόμαστε τις επιπτώσεις. Το οξύμωρο είναι ότι αναζητούμε τη μαγική δίαιτα και την ίδια στιγμή απομακρυνόμαστε από τη μεσογειακή διατροφή, τα ευεργετικά αποτελέσματα της οποίας είναι αποδεδειγμένα!»

Μέρος της ευθύνης μοιράζονται και διάφοροι «ειδικοί» χωρίς λοιπά στοιχεία. «Ενας στην επαρχία σού έδινε ένα ραβδί και σου έλεγε λέξεις, π.χ. αρνί, και αν κουνιόταν το ραβδί, δεν έπρεπε να φας ξανά αρνί. Ενας άλλος έδινε δίαιτες με βάση τα μαγνητικά πεδία. Είπε σε έναν ότι τον παχαίνει το... ρέμα κάτω από το σπίτι του. Οπότε ο άλλος άλλαξε σπίτι για να αδυνατίσει!».

Προσοχή στις «ψαγμένες» συμβουλές στο Facebook

Δίαιτα των μονάδων, δίαιτα των τριών φάσεων, δίαιτα της NASA, δίαιτα της ξηρασίας, κετογονική δίαιτα, διαλειμματική δίαιτα. Δίαιτες για όλα τα γούστα, κάποιες με επιστημονική βάση, άλλες με σαθρή επιστημονική βάση και οι περισσότερες επιστημονικά έωλες, κυκλοφορούν σήμερα «εκεί έξω», υποσχόμενες γρήγορα αποτελέσματα, χωρίς κόπο. Σε μεγάλο βαθμό, οι δίαιτες αυτές οφείλουν τη δημοφιλία τους στο Facebook και στα δεκάδες διατροφικά γκρουπ που έχουν αναπτυχθεί σε αυτό. Κι αν κάποιες ομάδες προέρχονται από επίσημους φορείς και προβάλλουν έγκυρες πληροφορίες, όπως λέει στην «Κ» ο Μανώλης Μανωλαράκης, διαιτολόγος - διατροφολόγος, μέλος Δ.Σ. Ενωσης Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος, άλλες λειτουργούν σε γκρίζες ζώνες, προσελκύοντας τεράστιο κοινό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα από τα μεγαλύτερα γκρουπ για τη δίαιτα των μονάδων αριθμεί 150.400 μέλη. «Πρόκειται για μια ψευτοδίαιτα πολύ δημοφιλή στην Ελλάδα, η οποία δεν έχει απολύτως καμία επιστημονική βάση (σ.σ. υποτίθεται ότι κάθε τρόφιμο αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο αριθμό μονάδων, ανεξάρτητα από την ποσότητα που καταναλώνεις). Κάποιος άσχετος είπε μια μέρα “θα φτιάξω μια δίαιτα” και... την έφτιαξε». Ενα παρόμοιο γκρουπ που υποστηρίζει μια άλλη ανυπόστατη μέθοδο, τη Δίαιτα των Τριών Φάσεων αριθμεί αντίστοιχα 105.500 μέλη. Οπως αναφέρει ο κ. Μανωλαράκης, οι ομάδες στο facebook ομαδοποιούνται σε:

– Αυτές που προωθούν τις εντελώς ανυπόστατες διατροφικές θεωρίες (Δίαιτα Μονάδων, Δίαιτα των Τριών Φάσεων, Νέος Τρόπος Ζωής). «Οι διαχειριστές τους κυνικά δηλώνουν ότι δεν είναι επιστήμονες διαιτολογίας ή ειδικοί. Κι όμως προχωρούν σε διατροφικές συστάσεις. Σε μερικές περιπτώσεις γίνεται και προώθηση συγκεκριμένων τροφίμων που μπορεί να προμηθευτεί κανείς από συγκεκριμένα καταστήματα».

– Στις ομάδες που ασχολούνται με τις νέες διατροφικές τάσεις (keto, διαλειμματική διατροφή) με αρκετή πληροφόρηση αλλά όχι πάντα από έγκυρες πηγές. «Και σε αυτές πάντως βρίσκουμε αρκετούς φανατικούς οπαδούς που μερικές φορές φτάνουν στα όρια της υστερίας, ενώ δεν λείπουν τα περιστατικά οικονομικής εκμετάλλευσης. Στις ομάδες αυτές υπάρχουν πολλοί που δηλώνουν φανταχτερούς τίτλους, προσπαθώντας να αποκομίσουν προσωπικό όφελος».

Οπως τονίζει ο ίδιος, «κάθε φορά που αναζητούμε κάποια πληροφορία, θα πρέπει να εξετάζουμε το υπόβαθρο αυτού που μας την παρέχει, αλλά και να είμαστε υποψιασμένοι για “ψαγμένες” συμβουλές που εξυπηρετούν οικονομικά συμφέροντα ή καταλήγουν σε προτροπή αγοράς».

ΠΗΓΗ:

https://www.kathimerini.gr/1042693/gallery/ygeia/ygeia-epikairothta/diaites-ths-modas-kai-magika-ravdia(accessed 27.9.19)