Οι ομάδες Ακούγοντας Φωνές είναι χώροι συζήτησης στους οποίους τα άτομα που ακούνε φωνές που μοιράζονται αυτή την εμπειρία μπορούν να συναθροιστούν για να μοιραστούν συναισθήματα, να πάρουν υποστήριξη, να ανταλλάξουν στρατηγικές αντιμετώπισης και να μειώσουν τα αισθήματα του στίγματος, της απομόνωσης και της δυσφορίας (βλ. Romme & Escher, 1989b, 2000; Downs, 2005; Dillon, 2006). Μερικές φορές η ομάδα μπορεί να περιλαμβάνει συγγενείς, φίλους και συμμάχους ανθρώπων που ακούνε φωνές και οι επαγγελματίες μπορεί να ζητήσουν την άδεια για να παρακολουθήσουν, με σκοπό να βελτιώσουν την ικανότητά τους να βοηθούν και να υποστηρίζουν τους πελάτες τους.
Διαφορετικές ομάδες μπορεί να ποικίλουν ως προς την έμφαση που δίνουν στην υποστήριξη, στη διερεύνηση συναισθηματικών ζητημάτων και στην επιμόρφωση/οργάνωση εκστρατειών και μπορούν να συμπληρώνουν την ατομική ψυχοθεραπευτική υποστήριξη, εξοπλίζοντας τα μέλη τους με αυτοπεποίθηση για να δουλέψουν πιο βαθιά με τα υποκείμενο συναισθηματικά και κοινωνικά ζητήματα της εμπειρίας τους με τις φωνές. Έτσι, τα μέλη συχνά θα χρησιμοποιήσουν την ομάδα για διαφορετικούς σκοπούς και με διαφορετικούς τρόπους, και για το λόγο αυτό, γενικώς δεν είναι βοηθητικό να αξιολογεί κανείς τις ομάδες με όρους μετρήσιμων αποτελεσμάτων, όπως είναι ο αριθμός παρουσιών, καθώς αυτό είναι κάτι που κυμαίνεται ανάλογα με τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις προσωπικές συνθήκες που αλλάζουν (Downs, 2005). Γενικά, τα περισσότερα μέλη θα βρουν σημαντική ανακούφιση και καθησύχαση απλώς επειδή υπάρχει η ομάδα, ακόμα και αν τη χρησιμοποιούν διακεκομμένα.
Μέσα στις ομάδες προκύπτουν πολλές χρήσιμες διαδικασίες. Καταρχάς, η ατμόσφαιρα αμοιβαίας και συλλογικής εμπλοκής σημαίνει ότι παίζουν έναν καίριο ρόλο στην παροχή «ενός ασφαλούς καταφυγίου, όπου οι άνθρωποι νιώθουν αποδοχή και άνεση» (Downs, 2005: p.5). Επειδή το να ακούς φωνές είναι μια τόσο μοναχική, απομονωτική εμπειρία, το να παρέχεις έναν ασφαλή χώρο όπου τα συναισθήματα μπορούν να συζητηθούν ελεύθερα και χωρίς λογοκρισία συχνά αποδεικνύεται ενδυναμωτικό σε τεράστιο βαθμό. Η σιωπή μπορεί να είναι μια αναπηρία και η Escher (1993) έχει πάρει συνεντεύξεις από πολυάριθμους ανθρώπους που ακούνε φωνές, με σκοπό να αποσαφηνίσει τα πλεονεκτήματα του να μιλάει κάποιος για τις φωνές του σε ένα κοινό με κατανόηση. Τα ευρήματα της μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
Το να καταπιάνεσαι με την εμπειρία μπορεί να βοηθήσει να αναγνωρίσεις στοιχεία που επαναλαμβάνονται (π.χ. σύνδεση αρνητικών συναισθημάτων με μια αρνητική φωνή).
Η συζήτηση μπορεί να ενεργοποιήσει την αποδοχή της εμπειρίας του να ακούς φωνές και να βοηθήσει να καλλιεργήσεις μια υγιή ταυτότητα ως κάποιος που ακούει φωνές.
Μέσω της αναγνώρισης και διερεύνησης πιθανών νοημάτων, τα άτομα μπορεί να αρχίσουν να διαπραγματεύονται και να βελτιώνουν τη σχέση τους με τις φωνές.
Το να αναγνωρίζουν τα άτομα τη δική τους κατάσταση μέσα στις εμπειρίες άλλων μπορεί να τα επιβεβαιώνει και να επικυρώνει τις εμπειρίες τους.
Ενώ η αποφυγή μπορεί να προκαλέσει αισθήματα αδυναμίας και άγχους, το να μιλάς μπορεί να μειώσει την απομόνωση και το φόβο.
Αυτή η συγκέντρωση συλλογικών πηγών και δυνατοτήτων μπορεί να αποδειχτεί ένα τεράστια θετικό, ενδυναμωτικό φαινόμενο και πηγή επιβεβαίωσης. Ο Ron Coleman, του οποίου ο θρίαμβος πάνω στην αγωνία του να ακούει φωνές είναι καλά καταγεγραμμένος (π.χ. James, 2001; Laurance, 2003; Coleman, 2004), χρησιμοποιεί μια αναλογία με το ταξίδι για να περιγράψει την πορεία προς την επανάκτηση της ζωής ενός ανθρώπου. Παρόλο που είναι επώδυνο και κοπιαστικό, το ταξίδι γίνεται πιο εύκολο με ένα καλό χάρτη της περιοχής – και αυτό είναι κάτι που μπορούν να προσφέρουν οι ομάδες αυτοβοήθειας. Στην προσπάθεια αλλαγής από «θύμα σε νικητή» (Coleman and Smith, 2006), η πρακτική ίαση από τη δυσφορία συμβαδίζει με το να μαθαίνεις να καταλαβαίνεις τον εαυτό σου και τις εμπειρίες σου – και το πιο ισχυρό εργαλείο για την αλλαγή είναι η προσθήκη των προσωπικών σου στοιχείων. Παρομοίως, ο White (1996) έχει γράψει ένα χρονικό των εμπειριών του από το συντονισμό ομάδων αυτοβοήθειας που το έχει τιτλοφορήσει «Δύναμη στα ταξίδια μας», στο οποίο τα μέλη περιγράφουν πως η αίσθηση αναγνώρισης, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και «ελαφρότητας της ύπαρξης» που παρείχε η ομάδα, τους βοήθησαν να αναζωπυρώσουν την αγάπη τους για τη ζωή.
Ενώ οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν στην οργάνωση τέτοιων πρωτοβουλιών αυτοβοήθειας, δεν μπορούν, εξ ορισμού, να τις εφοδιάσουν ή να είναι υπεύθυνοι για αυτές. Με αυτό κατά νου, για να είναι σίγουρο ότι οι αξίες του HVN δεν εκφυλίζονται ή αποικούνται από καλοπροαίρετους αλλά παραπλανημένους εργαζόμενους, το δίκτυο έχει αναπτύξει έναν καταστατικό χάρτη της ομάδας που αναφέρεται σε τέτοια ζητήματα εξουσίας, κατοχής και ευθύνης, για να εξασφαλίσει ότι οι ομάδες λειτουργούν με το ήθος του HVN.
Επιπλέον, σε αντίθεση με τις κλινικές οπτικές κατά τις οποίες η αυτοβοήθεια οργανώνεται με όρους διαγνωστικών κατηγοριών (σχιζοφρένεια, μανιοκατάθλιψη), το HVN υποστηρίζει ότι οι ομάδες οργανώνονται απλώς βάσει της εμπειρίας που είναι κοινή μεταξύ κάποιων ανθρώπων (να ακούνε φωνές), άσχετα από το ψυχιατρικό καθεστώς. Ενώ οι επαγγελματίες μπορεί να συνεργάζονται με αυτούς που ακούν φωνές σε συμβουλευτικό επίπεδο ή για να παρέχουν πόρους και υποδομές, η ομάδα καθοδηγείται από χρήστες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και τα μέλη αναζητούν λύσεις μέσα στο δικό τους πλαίσιο αναφοράς, ανεξαρτήτων οποιωνδήποτε ιατρικών συναντήσεων. Τα άτομα έχουν την ευκαιρία να μάθουν να καταλαβαίνουν ότι οι φωνές τους είναι συμβολικές και έχουν νόημα και ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά – όχι να είναι ασθενείς. Η προσωπική εναισθησία αξιολογείται υψηλότερα από την ιατρική γνώση και σε όλους αναγνωρίζεται μοναδική σοφία και κατανόηση και θεωρούνται ειδικοί σχετικά με τις εμπειρίες τους. Επίσης, μια διάδοση αμοιβαίας υποστήριξης και ενθάρρυνσης διαρρηγνύει το κλισέ ότι τα άτομα που έχουν μια ψυχιατρική διάγνωση πρέπει πάντα να είναι λήπτες – παρά πάροχοι – φροντίδας. Αντίθετα, οι ομάδες μπορούν να προσφέρουν ένα ασφαλές χώρο όπου διαφορετικά μέλη μπορούν να ακούσουν ιστορίες που τα καθησυχάζουν και τα ενδυναμώνουν σχετικά με το πώς οι άλλοι έχουν μεταμορφώσει τις σχέσεις τους με τις εμπειρίες τους από τις φωνές που ακούν. Μέσα στις ομάδες οι άνθρωποι λένε τις ιστορίες τους σχετικά με το ποιοι είναι και τι έχουν περάσει, αναπτύσσοντας έτσι μια πιο δυνατή αίσθηση αυτονομίας, ταυτότητας και αποφασιστικότητας – ένας χώρος όπου γεννιέται το θάρρος να αντικρίζει κάποιος τους φόβους του. Αυτό το είδος αυτοβοήθειας δεν μπορεί να υπαγορευτεί από άλλους, απαιτεί το θάρρος να ξεκινήσεις μια πορεία αυτό-ανακάλυψης (Reeves,1997).
Ενώ η ορθόδοξη ψυχιατρική βλέπει ως μαναδικό σκοπό τη μείωση και καταπίεση των φωνών, το κίνημα αυτών που ακούνε φωνές προσφέρει ένα εναλλακτικό παράδειγμα το οποίο τις βλέπει ως φέρουσες νόημα, ερμηνεύσιμες και προερχόμενες από το πλαίσιο της προσωπικής ιστορίας του ατόμου. Έτσι, μιλώντας για τις φωνές τους και βρίσκοντας θετικούς τρόπους επικοινωνίας μαζί τους, αυτοί που ακούν φωνές μπορούν να μάθουν να δίνουν στις φωνές τους ένα προσωπικό και θετικό νόημα, να τα βγάζουν πέρα μαζί τους με τρόπο αποτελεσματικό και να δημιουργούν μια ζωή μέσα στην οποία ενσωματώνονται οι φωνές. Μέσα σε αυτή την εξίσωση, η ανάρρωση και η ενδυνάμωση είναι οι κύριοι αντικειμενικοί στόχοι και η αυτοβοήθεια είναι η κινητήριος δύναμη. Ενώ οι πρωτοβουλίες αυτοβοήθειας και η κοινωνική υποστήριξη παρέχουν αμοιβαία ενθάρρυνση και δημιουργικές ιδέες για να βοηθήσουν τα άτομα να πάρουν πίσω τον έλεγχο των φωνών και των ζωών τους, τα ιδανικά χειραφέτησης του HVN υποστηρίζουν τα άτομα για να αντιληφθούν τις εμπειρίες τους ως αποδεκτές και με νόημα, αναδιατυπώνοντας το να ακούν φωνές φωνών ως μια ιδιαίτερη, περίπλοκη και σημαντική εμπειρία που μπορεί να ζήσει κάποιος μαζί της, παρά ως μια ατυχή βιολογική ανωμαλία που θα υπομείνει. Επιπλέον, δίνεται όλο και περισσότερο προτεραιότητα στον ειδικό βάσει εμπειρίας και οι ακαδημαϊκές, κλινικές και επαγγελματικές βάσεις γνώσεων συνεργάζονται με τους ίδιους τους ανθρώπους που ακούνε φωνές με ακόμα πιο ισόνομους τρόπους.
ΠΗΓΗ:
http://www.hearingvoices.gr/index.php/el/2012-07-18-09-44-12/2012-07-18-09-44-54(accessed 4.9.15)
No comments:
Post a Comment